Vitiligo hastalığı nedir, belirtileri nelerdir, tedavisi var mı?

Kadın, erkek, çocuk her yaştan, her cinsten insanların muzdarip olduğu vitiligo hastalığı nedir? Vitiligonun tedavisi var mı? Vitiligo belirtileri nelerdir? Doğal tedavi yöntemleri var mı? Tüm merak edilenleri sizler için derledik…

VİTİLİGO HASTALIĞI NEDİR?

Toplumda ala yada alaca hastalığı olarak bilinen vitiligo hastalığının neden olduğu kesin olarak bilinmez. Ciltte pigment hasarı sonucu meydana gelen açık renkli cilt bölümüdür. Cildin pigment hücrelerinin, melanositlerin bazı bölgelerde yok olması sonucu meydana gelir. 

Melanosit olarak adlandırılan hücreler, cildin kendine özel rengini belirleyen pigmentlerin üretimini sağlar. Melanositlerin hasar görmesi sonucu pigmentler de hasar görür, bunun neticesinde bu hastalık meydana gelir. Bu hastalık her yaşta her cinste, her ırkta görülür. Çoğunlukla çocukluk döneminde belirtiler ortaya çıkmaya başlar.  Vitiligo sadece deri görünümünü değiştirir, sadece cildi etkiler. Hastalık başka organlara zarar vermez, fiziksel hareketleri kısıtlamaz. Çok sık görülen vitiligo, ortalama olarak 100 kişiden 2 veya 3’ünde  rastlanır. Bu cilt sorunu, oluştuğu bölgede büyüklüğü kişiden kişiye değişir. Vitiligo hastalığının tedavisinde cildin kendi rengine ulaşması hedefleniyor. Hastalığın tedavisinde erken tanı ve tedavi oldukça etkilidir.

VİTİLİGO NERELERDE GÖRÜLÜR?

Bu hastalık vücudun her yerinde ortaya çıkabilir. Ancak dudaklar, yüz, bacaklar, kollar, eller, genital bölgelerde daha sık ortaya çıkar. Hastalık türüne göre lekelerin oluştuğu alanlar ve boyutları değişir. Bazı kişilerde hastalık vücudun belirli bölümlerinde görülürken, bazı hastalarda ise vücudun tümünde görülebilir.

VİTİLİGO KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Yaygın olarak görülen bu hastalık, çoğunlukla çocukluk yaşlarında belirti göstermeye başlar. Bu hastalık her yaştan, her cinsten kişilerde görülebilir. Cilt yapısının farklı olmasından dolayı hastalık kadınlarda daha erken ve kolay fark edilir. Ten rengi koyu olan kişilerde de hastalık çok daha kolay belirtisini gösterir. Bu hastalık Yemen ve Fas gibi bölgelerde yaşayan koyu ten rengine sahip kişilerde daha fazla görülür.

VİTİLİGO GENETİK MİDİR?

Vitiligo olan hastaların 1/5 ‘inde ailesinde vitiligo öyküsü vardır. Bu sonuçlara göre, vitiligo hastalığında genetik faktörlerin önemli olduğu söylenir.   Bu hastalık hastaların genel sağlık durumunu etkilemez. 

VİTİLİGO BELİRTİLERİ NELERDİR?

Bu hastalığın belirtileri çoğunlukla çocukluk döneminde ortaya çıkmaya başlar. Belirtiler çoğunlukla vücudun güneş gören bölgelerinde kendini gösterir. Yüz, el, kol, bacak gibi güneş ışınlarına maruz kalan bölgeler de vitiligo daha sık görülür. Hastalığın en büyük belirtisi deride beyaz lekeler oluşmasıdır.  Bazı durumlarda küçük bir leke kendini gösterirken, bazı durumlarda ise leke büyüyebilir. Vitiligo herhangi bir organı etkileyen bir hastalık değildir. Bu nedenle başka belirti göstermez.

VİTİLİGO NEDEN OLUŞUR?

Bu hastalığın sebebi tam olarak bilinmez. Fakat hastalığın görülme ihtimalini artıran unsurlar vardır. Bazı hastalarda bu faktörlerin birkaçı birden görülür. Otoimmün mekanizma, vücudun bağışıklık sisteminin kendi hücrelerini düşman olarak görmesi ve kendi hücreleriyle savaşması durumudur. Otoimmün mekanizma, vitiligo oluşmasının en büyük nedenleri arasında gösterilir. Vücudun kendi hücrelerine açtığı savaş sonucu pigment üretimi hasar görür ve hastalığın oluşmasına zemin sağlanır. Vitiligo hastalığının ana nedenleri şunlardır:

• Şeker( diyabet) hastalığı
• Anemi( kansızlık)
• Sedef hastalığı
• Aşırı stres
• Otoimmün tiroid olan kişiler( guatr)
• Güneş ışınlarına fazla maruz kalma
• Ateşli hastalıklar
• Ağır travmalar ( sevdiği bir insanın vefatı, deprem, doğal afet, kaza gibi)
• Genetik etkenler

VİTİLİGO İÇİN HANGİ DOKTORA GİDİLİR?

Bu hastalığın tedavisinde erken tanı çok önemlidir. Belirti görüldüğü zaman bir cildiye uzmanına başvurulmalıdır.

TANI NASIL KONUR?

Hastalığın tanısı, cildiye uzmanının yapacağı fiziksel muayene ve hasta öyküsü ile konulabilir. Hastada görülen beyaz lekeler tanı için büyük bir ipucudur. Kesin tanı için Wood ışığı ile muayene yapılabilir. Wood ışığı sayesinde lekelerin görünürlüğü artar ve normal ışıkta görünmeyen lekeler tespit edilir. Fiziksel muayene ve Wood ışığı tanı için yeterlidir. 

Nadir durumlarda doktor deri biyopsisi, patolojik inceleme isteyebilir.

VİTİLİGONUN TESTİ VAR MI?

Vitiligo hastalığının otoimmün nedeniyle olup olmadığını anlamak için kan testleri yapılabilir.

VİTİLİGO BULAŞIR MI?

Bu hastalık kesinlikle mikrobik yani bulaşıcı bir hastalık değildir. Vücudun bir yerinden başka bölgeye veya kişiden kişiye bulaşmaz.

VİTİLİGO TEDAVİSİ NASIL OLUR?

Bu hastalığın tedavisinde ana amaç ten renginin eski rengine kavuşmasıdır.  Bunu sağlamak için hastalığın nedeni araştırılır ve etkenler ortadan kaldırılmaya çalışılır.  Hastalığın nedeni otoimmün mekanizması kaynaklı ise bağışıklık sistemini baskılayıcı tedavi uygulanabilir. 

Vitiligo tedavisinde doktor bazı kremler önerebilir. Kortizon, pimekrolimus ve takrolimus içeren bazı kremler hastalık sonucu ortaya çıkan beyaz lekeleri yok etmek  ve yeni leke çıkmasını önlemek amaçlı kullanılır. Bu kremler uzun süre kullanılmamalıdır. Doktor kontrolünde, doktorun uygun gördüğü süre ve dozda kullanılmalıdır. Doktor tavsiyesi olmadan uzun süre kullanılan kremlerin ciddi yan etkileri olabilir.

Doktor hastalığın tedavisinde cildin renginin doğal haline dönmesi için ışık tedavisi uygulayabilir. Işık tedavisinin amacı cilde rengini veren melanositlerin uyarılması ve cildin eski haline kavuşmasıdır. Işık uygulaması fototerapi ve excimer lazer tedavi olarak da bilinir.

Bazı durumlarda vitiligo tedavisinde antioksidan takviyeleri yapılır. Bunun amacı hastaların oksidan stresini azaltmaktır.

Vitiligo tedavisinde tercih edilen diğer bir yöntem ise, depigmentesyondur.

Depigmentasyon, tüm cilt yüzeyinde olan pigmentleri yok eder ve tüm ten rengini beyaz renkte eşitler. Bir yıl süren uzun bir tedavidir. Bu tedavi sonrası pigment kaybı kalıcıdır. 

VİTİLİGODA CERRAHİ TEDAVİ YAPILIR MI?

Vitiligo hastalığında, normal deriden sağlam renk pigmenti nakli yapılır. Ancak bu yöntem nadir durumlarda ve nadir sağlık merkezlerinde uygulanır. Bu yöntemin uygulanması için hastada vitiligo uzun zamandır tekrar etmemiş olması gerekir. Bu cerrahi yöntem el ve ayak vitiligosu olan ve diğer tedavilere cevap vermemiş hastalara uygulanır.

VİTİLİGODAN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALIDIR?

Bu hastalığın sebebi tam olarak bilinmez. Ancak hastalık ihtimalini aza indirmek için bazı durumlara dikkat etmek gerekir. Vitiligo, güneş ışınları sonucu leke oluşması daha hızlı olan bir hastalıktır. Bu hastalığa meyilli olan kişiler her mevsim yüksek koruma faktörüne sahip güneş kremi kullanmalıdır. Güneşe maruz kalan bölgeler su ile temas eder ise tekrardan güneş kremi sürülmelidir.

Stresten ve sıkıntıdan uzak durulmalıdır.

Kronik hastalığı olanlar düzenli doktor kontrollerine gitmeli ve ilaçlarını dozunda ve düzenli kullanmalıdır.

VİTİLİGO TEKRARLAR MI?

Vitiligo hastalığının tekrar etme ihtimali her zaman mümkündür. Özellikle stres kaynaklı vitiligo hastalarında, ağır travma sonucu hastalık tekrar ortaya çıkabilir.

VİTİLİGO OLAN BÖLGEYE DÖVME ve MAKYAJ YAPILIR MI?

Vitiligo olan bölgeye suya dayanıklı makyaj ürünleri kullanılarak makyaj yapılabilir. Bronzlaştırıcı ürünlerde sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Fakat bu ürünleri kullanmadan doktora danışma da fayda vardır. 

Vitiligo olan bölgeye dövme yaptırmak çokça tercih edilen bir yöntemdir. Vitiligo dövme yapılmasına engel teşkil etmez. Fakat doktora danışılmadan dövme yapılmamalıdır. Özellikle dövme yaptırmayı düşünen kişiler, dövmenin kalıcı olduğunu unutmamalıdır.

VİTİLİGOYA NE İYİ GELİR?

Fesleğen ve limon

Bir avuç fesleğeni ince ince kıyın. Kıyılmış fesleğenin içine çeyrek limon suyu ilave edin ve hamur kıvamında bir karışım elde edin. Limon suyunun miktarını değiştirebilirsiniz. Bu karışımı vitiligo lekelerinin üzerine günde 3 defa uygulayın.

Fesleğen, vücutta melamin uyarımını yükseltir. Limon ise cildin lekelerini giderir. Bu uygulamadan sonra güneş ışığına maruz kalmamaya dikkat edin.

Karabiber

Neredeyse her yemeğe yakışan bir baharat olan karabiber, vitiligo tedavisinde de oldukça etkilidir.  Karabiber, ciltteki melanin oranını artırır. İçinde barındırdığı piperindin, melanosit üretimini artırır.

Bir bardak doğal zeytinyağı ve bardağın 1/4  ü oranında karabiber sayesinde vitiligo tedavisini destekleyebilirsiniz.

Zeytinyağını orta ısıda ısıtın ve üzerine tane karabiberi ekleyin. 5-6 dakika pişirin. Pişme süresi bittikten sonra bu karışımı cam bir kaba alın ve soğumaya bırakın.

Bu karışımı vitiligo olan bölgeye her gün düzenli uygulayın.

Zencefil ve kırmızı kil 

Zencefil ve kil sayesinde vitiligo kaynaklı beyaz lekeleri yok edebilirsiniz. Bu karışım kan dolaşımını hızlandırır ve içindeki bakır sayesinde beyaz lekelerden kurtulmanızı sağlar.

2 adet taze zencefili yıkayın ve soyun. Ardından rendeleyerek çok az bir suda kaynatın. Kaynayan zencefili ocaktan alın ve soğumaya bırakın. Zencefil suyuna macun kıvamına gelene kadar kırmızı kil ekleyin. Bu macunu beyaz leke olan bölgeye uygulayın.

Elma sirkesi

Elma sirkesinin cilt lekelerini yok etmedeki etkisi oldukça önemlidir. Aynı zamanda antimikrobiyal olan elma sirkesi, cildi temizler ve sağlığını korur.  Elma sirkesi ve eşit miktarda su karıştırılır. Bu karışım her gün vitiligo olan bölgeye uygulanır. Bu uygula sonrası güneşe çıkılmaz.

Biberiye yağı

Biberiye, yüksek miktarda A vitamini ve C vitamini barındırır. 

İçinde olan antioksidanlar sayesinde yaşlanmayı geciktirir. Özellikle ciltte oluşan hasarlar güneş ışını kaynaklı bozulmalara karşı korur.

Sağlıklı beslenme

Vitiligo bazen kansızlık ve vitamin eksikliği nedeniyle de ortaya çıkabilir. Özellikle arı poleni, B12  takviyesi, demir takviyesi alınmalıdır.

A vitamini, vücuttaki renk hücrelerinin görevini yapmasını sağlar. A vitamini, beta karoten içeren kayısı, havuç, kavun, şeftali, karpuz gibi meyveler mevsiminde bolca yenmelidir.

Fazla miktarda çay, kahve, alkol ve sigara tüketimi vitiligo tedavisini olumsuz etkiler.

UYARI!

Bu yazı bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır, tedavi amaçlı değildir. Herhangi bir sağlık sorununda önce doktora başvurunuz…