Erkeklerin korkulu rüyası olan prostat kanseri, ülkemizde akciğer kanserinden sonra 2. sırada görülmektedir. Aslında her erkekte olan prostat nedir, yaşın ilerlemesiyle büyür ve günlük yaşantıyı olumsuz oldukça olumsuz etkiler.
Peki, her erkekte olan prostat neden hastalığa yol açar, prostat nedir? Prostat belirtileri nelerdir? Prostata ne iyi gelir? Her prostat ameliyat gerektirir mi?
Tüm merak edilenleri sizler için araştırdık…
Her erkekte bulunan prostat, gelişmiş ülkelerin çoğunda sıklıkla görülen bir hastalık haline gelmiştir. Türkiye’de ise akciğer kanserinden sonra görülen 2. hastalıktır. Aslında, erkeklerin doğasında olan, ancak yaşın ilerlemesiyle büyüyerek hastalığa neden olan prostat nedir? Prostata ne iyi gelir? Prostat nedir belirtileri nelerdir? İyi huylu prostat, kötü huylu prostat nedir nasıl anlaşılır? Prostat cinselliği etkiler mi? Prostat muayenesi nasıl yapılır? Tüm bu soruların cevabını yazımızda bulacaksınız.
Prostat Nedir?
Prostat, rektumun hemen ön kısmında, mesane ve penis arasında olan, ceviz büyüklüğünde, ortalama 30 gram ağırlığında olan bir salgı bezidir. İdrar, vücuttan dışarı atılmak için mesaneden penise kadar prostatın merkezinden geçer. Prostat, ayrıca spermi koruyan ve besleyen bir sıvı salgılar. Kadınlarda olmayan, sadece erkeklerde olan prostat, erkek üreme sisteminin sağlıklı ve düzgün çalışması için büyük rol sahibidir.
Prostat Belirtileri Nelerdir?
Prostat, erkek sağlığında en sık sorun oluşturan organların başında gelir. Erkeklerin çoğu ortalama 50’li yaşlarından itibaren prostat şikayetiyle karşılaşır. Bazen daha genç erkeklerde prostat sorunu kendini gösterir.
Prostat hastalığında en sık rastlanan belirtiler şunlardır:
- İdrara başlamada ve bitirmede zorlanma
- İdrar yaparken yanma ve ağrı
- Zayıf ve ya kesik idrar akışı
- Sık sık idrara çıkma ihtiyacı
- Mesaneyi tam boşaltamama hissi
- Birden gelen idrar hissi ve idrarı tutmada zorlanma
- Geceleri sık sık tuvalete kalkma
- İdrar bittikten sonra devam eden idrar damlaları
- İdrar ya da menide kan gelmesi
- Kasık, bel, kalça, sırt, bacak bölgelerinde ağrı
- Sancılı boşalma
Erken dönemde prostat herhangi bir belirti vermeyebilir, şikayet oluşturmayabilir.
İyi Huylu Prostat, Kötü Huylu Prostat Nedir?
Yukarıda saydığımız belirtiler çoğunlukla prostat ve alt idrar yolları hastalığına özgüdür. Fakat, prostatın hangi tür hastalığına bağlı olduğu doktor muayenesi ve gerekli tanısal incelemeler sonucu ortaya çıkar.
Prostat hastalıkları 3 grupta toplanabilir, bunlar;
- İyi huylu prostat büyümesi
- Prostat kanseri
- Prostat iltihabı
İyi huylu prostat
Erkeklerin doğasında olan, sağlıklı bir prostat 15- 25 ml hacminde ve ceviz büyüklüğündedir. Ancak, yaşın ilerlemesiyle yavaşça büyümeye başlar. Yaşa bağlı, hormonal değişiklikler sonucu prostat büyümesine “iyi huylu” prostat denir. İyi huylu prostat büyümesi 50 yaşını geçmiş çoğu erkekte meydana gelir. Bazende daha genç yaştaki erkeklerde görülür.
İyi huylu prostat büyümesinin belirtileri şunlardır:
- Zayıf akan idrar
- Çatallı ve dağınık idrar akımı
- Kesik kesik idrar akımı
- Ikınarak idrar yapma
- Hemen idrar yapamama
- İdrar yapmanın uzun sürmesi
- Sık sık idrara çıkma
- Geceleri sık sık tuvalete kalkma
- İdrar sonrası damlalar
- Birden gelen idrar ihtiyacı, idrarı tutamama
Kötü huylu prostat, prostat kanseri
Prostat bezi dokusunda meydana gelen kansere “prostat kanseri” denir. Medeni ülkelerde en sık görülen kanserler arasında yer alır. Prostat kanserinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, erkeklerin ilerleyen yaşıyla kanser riskinin arttığı bilinir. Erkeklerde, çoğunlukla 60 yaş üzeri görülür. Ancak, daha genç yaşta olan erkeklerde de prostat kanseri görülebilir. Ailede baba, amca, erkek kardeş dayı gibi yakın akrabalarda prostat kanseri görülmüş ise, risk daha fazladır. Genetik faktörler etkili olabilir.
Her hastalıkta olduğu gibi prostat kanserinde de erken teşhis çok önemlidir.
Prostat kanseri için risk faktörleri şunlardır:
- İlerleyen yaş
- Siyah ırk
- ailede meme ve ya prostat kanseri olması
- Yüksek erkeklik hormonu
- Aşırı tüketilen hayvansal protein ve yağlar
Prostat Kanseri Belirtileri
Prostat kanseri, belirti göstermeyen sinsi ilerleyen bir hastalıktır. Hastalığın ilk evrelerinde çoğunlukla belirti ve şikayet olmayabilir. Hastalığın erken tanısı için düzenli doktor kontrolleri büyük rol oynar. Ayrıca, belirtiler sadece kanserde görülmez, diğer prostat hastalıklarında da aynı belirtiler görülebilir.
Prostat kanserinin en sık görülen belirtileri şunlardır:
- İdrar yapmada zorlanma
- Sık sık idrara çıkma
- Büyük tuvalet ihtiyacını giderirken zorlanma
- İdrar ya da meniden kan gelmesi
- Boşalma esnasında ağrı, sancı
- Ereksiyon şikayetleri
- Bel, kalça kemiklerinde şiddetli ağrı
Bu belirtiler prostat iltihabı veya iyi huylu prostat büyümesinde de görülebilir. Bu şikayetlere sahip 10 erkekten birine kanser teşhisi konmaktadır. Kanserin erken tanısı için düzenli doktor kontrolleri büyük önem taşır.
Prostat Muayenesi Nasıl Yapılır? Hangi Doktora Gidilmeli?
Erkeklerde yaşın ilerlemesiyle değişen hormonlar yavaş yavaş prostatın büyümesine neden olur. Bunun sonucu günlük yaşamı oldukça olumsuz etkileyen şikayetler görülebilir. Çoğunlukla 50’li yaşları geçen erkeklerde görülen prostat, kanser gibi ciddi hastalığa neden olabilir. Prostat kanseri, belirti vermeden ilerleyen sinsi bir hastalıktır ve tedavi için erken tanı çok önemlidir. Prostat kanserinde erken tanı için düzenli olarak doktor muayenesine gidilmelidir. Bu, kanseri ilk evrede teşhis için büyük önem taşır. Prostat tanısı için makattan parmakla muayene yapılır. Ayrıca, kan tahlili istenir ve PSA adı verilen parametrenin değerine bakılır.
PSA Nedir, PSA Değeri Kaç Olmalıdır?
PSA, prostatın epidel hücreleri tarafından üretilen ve seminel sıvıda büyük miktarda bulunan protein yapısında olan bir enzimdir. Sağlıklı erkeklerde prostattan kana az miktarda karışır. Kanda PSA değerinin artması hastalığın belirtisidir.
Erkeklerde PSA’nın normal değeri 4ng/ml’in altında olmalıdır. 4 ila 10 ng/ml arasındaki değerler şüpheli kabul edilir.
PSA testi yapılmadan önce dikkat edilecekler
- Makattan muayene PSA değerini yükseltebilir. Bu nedenle PSA ölçümü muayeneden önce yapılmalıdır.
- Boşalma PSA değerini geçici olarak yükseltebilir. Bu nedenle test yaptırmadan öncesi 2 gün cinsel birliktelik olmamalıdır.
- Düzenli kullanılan ilaç var ise doktora bildirilmelidir.
Prostata Ne İyi Gelir?
Prostat sağlığını koruyan yiyecekler tüketilmesi hastalık riskini azaltır. Özellikle E vitamini, selenyum ve çinko içeren gıdalar prostat sağlığını korur.
Prostata iyi gelen gıdalar şunlardır:
- Sarımsak, yumurta ve deniz ürünleri. Bu gıdalar selenyum içerir, bu nedenle prostat sağlığını korur ve destekler.
- Fındık, baklagiller ve süt ise çinko bakımından zengin gıdalardır.
- Mevsiminde meyve ve sebzeler, tam tahıllı gıdalar.
- Karpuz, domates, kuşburnu, yaban mersini, goji beri gibi kırmızı renkli meyveler likopen içerir ve prostat sağlığını korur.
Prostata İyi Gelen Bitkiler
Nar
Nar, içerisinde yüksek oranda antioksidan madde içerir . Ayrıca, ellagitannin de içeren nar prostat üzerinde olumlu etkiler gösterir. Na özleri, prostat tümör hücrelerinin çoğalmasını önlediği bilinmektedir.
Kabak çekirdeği
Kabak çekirdeği, omega-3 yağ asitleri ve karotenoidler ve çinko barındırır. Omega-3 yağ asitleri ve karotenoidler iyi huylu prostatın büyümesini önler, büyüyen prostatın küçülmesine yardımcı olur. Yine, kabak çekirdeğininin barındırdığı çinko, prostat sağlığını korumada oldukça etkilidir.
Yeşil çay
Yeşil çay, barındırdığı zengin antioksidan maddeler sayesinde insan sağlığına oldukça faydalıdır. Özellikle bağışıklığı güçlendiren ve hücre hasarını önleyen yeşil çay, prostat kanserine karşı da koruyucu olur. Günde 3 fincan yeşil çay tüketen erkeklerin prostat kaynaklı hastalıklara daha az yakalandığı gözlenmiştir.
Yakı otu
Prostat büyümesini önleyen bitkilerden biri de yakı otudur. Yakı otu kullanan erkeklerin, özellikle gece idrara çıkma şikayeti önemli ölçüde azalır. Ancak, yakı otu bir bölümü zehirli olan bir bitkidir. Bu nedenle işin ehli kişiler tarafından toplanması, uzman kişiler tarafından kullanıma hazır hale getirilmesi gereklidir.
Altın otu
Ölmeyen bitki olarak da bilinen altın otu, idrar yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucudur. Bu özelliği sayesinde prostat iltihaplanmasını önler.
Günde içilen 1 bardak altın otu çayı prostat sağlığını korumada yardımcı olur.
Kekreyemiş
Kekreyemiş, antioksidan maddeler ve Flavonoid barındırır. Bu özelliği sayesinde prostat kanserine karşı koruyucu kalkan oluşturur, kanser riskini azaltır. Günde bir bardak kekreyemiş çayı tüketmek prostat sağlığını korumada yardımcı olur.
Deve dikeni
Deve dikeni, silymarin adı verilen madde içerir. Bu madde sayesinde güçlü bir antioksidandır. Deve dikeni, DNA hasarını önler, kanser riskini azaltır.
Günde bir bardak deve dikeni çayı sayesinde prostat sağlığını korumaya destek olunur.
Isırgan
Isırgan, prostatla ilgili sorunları gidermede etkilidir. Düzenli kullanıldığı takdirde idrar yapma, idrar torbasının boşaltılması ve sancılı idrara çıkma gibi sorunları giderir. Düzenli tüketilen ısırgan çayı prostat sağlığını korur.
Acı çehre
Acı çehre tohumu prostat sorunlarını tedavi etkisi vardır, prostat sağlığını korumaya yardımcı olur. Ancak, acı çehre çok kuvvetli müsilaj etki gösterir. Bu nedenle günde 2 tane tohumdan fazla tüketilmemelidir.
Hazanbel kökü
Hazanbel bitkisi, prostat kanserine karşı koruyucu etki gösterir. Hazanbel kökü ve kereviz tohumu kaynatılır, ardından bal ile karıştırılır ve prostata karşı faydalı olur.
Biberiye
Biberiye, içinde Carnosol, rosmarinik, betülinik ve karnosik-asit barındırır. Bu özellikler sayesinde prostat kanseri riskini azaltır.
Keten tohumu
Keten tohumu oldukça zengin içeriğe sahiptir. İçinde omega -3 yağ asiti ve jignan olarak bilinen madde barındırır. Keten tohumu zengin içeriği sayesinde prostat kanserine karşı koruyucu görev üstlenir.
Prostat Cinsel Hayatı Etkiler mi?
Prostat, cinsel yaşamı olumsuz etkileyebiliyor. Prostatın büyümesi sonucu, ereksiyon sorunu, erken boşalma, boşalma sırasında ağrı olması cinsel yaşantıyı olumsuz etkileyebiliyor.
Prostat Ameliyatı Ne Zaman Gerekir?
Prostat sorunlarında önce ilaç tedavisine başvurulur. İlaç tedavileri cevap vermediği, kullanılan ilaçların yan etki gösterdiği ya da prostatın durumuna göre cerrahi işleme başvurulabilir.
Messihaneyi tam boşaltamama