Propolis Nedir, Faydaları Nelerdir? Propolis Nasıl Kullanılır, Ham Propolis Nasıl Çözülür?

Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19  hastalığı, insanlara bağışıklık sisteminin önemini bir kez daha hatırlattı. Güçlü bağışıklık sistemi hastalıklardan korunmak veya daha hafif atlatmak anlamına geldiğini bir kez daha öğretti. Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için propolise olan ilgi fazlalaştı. Peki, propolis nedir? Propolisin faydaları nelerdir? Propolis nasıl kullanılır, çeşitleri var mıdır? Saf propolis nasıl açılır? Propolis, arı sütü, polen arasındaki fark nedir? Tüm merak edilenleri sizler için derledik.

Propolis Nedir?

Propolis, aslında arıların  kovan içindeki peteklerini mikroplardan, böceklerden, bakteri ve mantarlardan korumak, petekleri onarmak ve güçlendirmek için kullandıkları reçinedir.  Bu reçineyi arılar iğne yapraklı ağaçlardan, bitki tomurcuklarından yapraklardan, çiçeklerden, bitki reçinelerinden toplar, salgı bezlerinden salgıladıkları enzimlerle işleyerek üretir. 

Propolis, antioksidan ve antimikrobiyal özelliği sayesinde insan sağlığına da oldukça faydalıdır.

İsmini Yunanca’da giriş ve savunma manasına gelen “pro” ve kent manasına gelen “polis” sözcüklerinin birleşmesiyle almıştır.

İsmindende anlaşılacağı gibi arıların şehri olan petekleri korumak, hijyenini sağlamak, onarmak için kullandıkları reçinedir.

Propolisler çoğunlukla koyu kahverenge sahiptir, ancak arıların bulunduğu bölgeye göre renkleri değişebilir. Bazı bölgelerde kırmızı, sarı, yeşil  hatta şeffaf renkte propolisler olabilir.

Renkleri değişse de içeriğinde çok fark olmaz. 

Propolis 150’ye yakını biyoaktif bileşenden oluşan 300 farklı bileşik içerir. Ayrıca B1, B2, C ve E vitamini, bakır, çinko, demir, magnezyum, kalsiyum ve potasyum barındırır. 

Zengin içeriği sayesinde insan vücudunun bağışıklık sistemini korur ve güçlendirir. Bunun yanında mantar tedavisinde kullanılır.

Propolis, petekten ilk çıktığı halinde kullanmak oldukça zordur. Reçine kısmıyla balmumunun birbirinden ayrılması güç bir işlemdir. Balmumundan düzgün ayrılmayan propolisin sindirimi zordur. Bu nedenle işlenmemiş propolis tüketmek tavsiye edilmez, balmumundan düzgün ayrılmış, işlenmiş propolisler tavsiye edilir.

Propolisin Faydaları Nelerdir?

İçeriğinde vitaminler, mineraller barındıran, antibakteriyel ve antimikrobiyal özelliklere sahip olan bu mucizevi reçine, insan sağlığına oldukça faydalıdır. 

Propolisin barındırdığı etanol faydalı bileşenleri ayrıştırarak kullanıma uygun hale getirir bu sayede bağışıklık sistemini korur ve güçlendirir.Etanol ekstraktının diğer bir özelliği iltihap önleyici, antibakteriyel, antiviral, antifungal, antioksidan ve lokal anestezik olmasıdır. Birçok ilaç prospektüsünde bu sözcüklere rastlarsınız.

Antibakteriyel özelliği sayesinde bakterileri önler.

Antiviral özelliği sayesinde virüslerin zararlı etkilerinden korur, virüs hastalıklarında kullanılan ilaçlarda “antiviral” sözcüğüne sıkça rastlarsınız.

Antifungal özelliği sayesinde mantarların üremesini önler ve onları yok eder.

Antioksidan özelliği sayesinde hücrelerde oluşan hasarı onarır, hücre yeniler.

Lokal anestezik özelliği sayesinde ağrı kesici ve sakinleştirici  etki gösterir.

Propolisin barındırdığı kafeik asit,  fenil ester ve clerodane diterpenoid sayesinde kanserli hücrenin büyümesini önler, hasarını onarır. Ayrıca karaciğer temizliği yaparak karaciğer sağlığını korur.

Propolisin içeriğinde olan  diğer bir madde ise adenovirüs ve influenza dır. Bu etken maddeler sayesinde virüs kaynaklı hastalıklara karşı koruyucudur ve yaraların hızlı iyileşmesini sağlar.

Propolis Neye İyi Gelir?

• Bağışıklık sistemini güçlendirir, hastalıklara karşı korur.
• Grip, soğuk algınlığı, Covid gibi hastalıkların tedavisini destekler.
• İltihap önleyicidir, her türlü iltihabı yok eder.
• Kanserli hücrenin küçülmesine yardımcı olur özellikle meme, gırtlak, yumurtalık, bağırsak kanseri  ve cilt kanserinde yardımcı tedavi olarak kullanılır.
• Karaciğer temizliği yapar, karaciğer sağlığını korur.
• Hücre yenileyici özelliği vardır, yaraların hızlı iyileşmesini sağlar.
• Ağrı kesici ve sakinleştirici etkisi vardır.
• Ağızdaki bakterileri öldürür, ağız ve diş eti sorunlarını giderir.
• Diş apsesi ve ağız kokusunu önler, dişlerin beyazlamasına yardımcı olur.
• Yanıkların hızlı iyileşmesini sağlar.
• Ülser,  kolit gibi rahatsızlıklarda etkilidir.
• Helicobacter pylori gibi zor yok edilen patojenleri yok etmede etkilidir.
• Doğal sakinleştirici etkiye sahiptir, ruhsal sorunları olanlar kullanabilir.
• Sakinleştirici etkisi olan propolis rahat bir uyku sağlar.
• Doğal antibiyotiktir.
• Hücre yenileyici olan propolis, cildi tazeler ve canlı tutar.
• Bronşit ve astım tedavisini destekler.
• Şampuana katılan propolis sayesinde saç dökülmesi önlenir.
• Doğal antibiyotik olan propolis, kulak enfeksiyonuna iyi gelir.

Propolis Nasıl Kullanılır?

Arıların yuvalarını korumak ve onarmak için kullandığı propolis, insan sağlığına da oldukça yararlıdır. Bağışıklık sistemini güçlendiren, kanserli hücreleri onaran, hücre yenleyen, yaraları ve yanıkları hızlı iyileştiren propolis, tablet, suda çözünür damla, kapsül sprey, toz ve şurup formlarında bulunur. 

Ayrıca diş macunu, vitamin gibi bazı ürünlerin içinede eklenir. 

Damla formda olan propolis boğaz hastalıkları, ağız ve diş eti rahatsızlıklarında kullanılır. Damlapropolis, sıvı içeceklere veya katı yiyeceklere damaltılarak tüketilebilir. Özellikle nar suyu gibi antioksidan etkisi olan içecekler tavsiye edilir. Propolisin sayesinde içeceğin etkiside artar. Damla propolis yetişkinler için 20, çocuklar için 10 damla olarak önerilir. 1 yaşından küçük çocuklara önerilmez.

Tablet ve kapsül formda olanlar ise uyku sorunu, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, mide ve sindirim sistemi sağlığı, hücre yenilenmesi gibi sorunlar için kullanılabilir. Su ile beraber tüketilebilir. 

Sprey formda olanlar ise boğaz hastalıkları tedavisinde boğaza sıkılarak tüketilebilir.

Krem formda olanlar yanık ve yara tedavisini desteklemek amacıyla kullanılır.

Propolisli şuruplar ise öksürük, ağız tedavileri gibi sorunlar için kullanılır.

Toz formunda olan propolisise yoğurt veya içeceklere eklenerek tüketilebilinir. Toz halinde olanlar için bal ile karıştırılması tavsiye edilir.

Propolis bazı ilaçlarla yan etki yapabilir. Bu nedenle ilaç kullananlar doktora danışmadan kullanmamalıdır.

Ham Propolis Nasıl Açılır, Nasıl Tüketilir?

Propolisin kovandan çıktığı ilk haliyle tüketmek sağlıklı değildir. Bunun nedeni balmumuyla karışık olan propolisin sindiriminin güç olmasıdır. Petekten ilk çıkan işlenmemiş haliyle sindirilen propolisin %2’sini vücut sindirebilir.

Ham propolis bal mumu ve diğer safsızlıklarla ayrıştırılır ve propolise antioksdian, antimikrobiyel, antiviral gibi özellikleri kazandıran bileşenler ekstrakte edilir.

Uygun olarak ayrıştırılmayan propolis sağlığa zararlı olabilir.

Gerçek Propolis Nasıl Anlaşılır?

Gerçek propolis analizler sonucu anlaşılabilir. Maalesef sahte ve gerçek ayrımı evde yapılamaz. Ancak ithal edilen özellikle Çin’den gelen propolislerde katkı maddeleri bulunmuştur. Bu nedenle güvenilir markaları almak gerekir.

Propolis, arı sütü ve polen arasındaki fark nedir?

Özellikle arı sütü vepropolis birbiriyle sıkça karıştırılır,ancak birbirlerinden tamamen farklı ürünlerdir.

Propolis, arıların yuvalarını mikroplardani hastalıklardan, böceklerden ve mantarlardan korumak için salgıladığı reçinedir.

Polen; arıların kovanın protein ihtiyacını karşılamak ve yavruları beslemek için çiçeklerden topladığı maddedir. Polen aynı zamanda çiçeklerin döllenmede rolü olan erkek üreme birimidir.

İçeriğinde ham protein, karbonhidratlar, mineraller C, E, B vitaminleri, flavonoidler, serbest amino asitleri, nükleik asitler, enzimler gibi maddeler barındırır.

Polen, polen tuzakları sayesinde toplanır.  Arının yuvasına taşıdığı polenler tuzaklarda toplanır. 

Tuzaklarda biriken polenler buradan alınır ve kurutulur.

Kurutulmamış polen, oda ısısında 1-2 gün içinde değerlerini kaybeder, besleyici özelliğini yitirir. Ancak derin dondurucuda 1 yıla kadar taze polen saklanabilir.

Kuru polen ise, oda sıcaklığında 2-3 ay, buzdolabında 1 yıl, derin dondurucuda birkaç yıl saklanabilir.

Arısütü; işci bal arılarının ürettiği bir salgıdır. Bu salgı sütü andırır ve işci arıların başlarında bulunan salgı bezlerinden salgılanır. Kraliçe arı bu sütle beslenir. Aynı zamanda larvalarda arı sütüyle beslenir. 

Kraliçe arı zayıfladığında veya öldüğünde işci arılar  birkaç tane küçük larva seçer ve bu larvaları özel olarak hazırlanmış kraliçe hücrelerinden bol oranda arı sütü ile besler. Böylelikle yeni kraliçe arı yetiştirilmeye ve hazırlanmaya başlanır.

Arı sütü çoğunlukla takviye besin olarak tercih edilir. 

Propolisin Zararları Var mı?

Propolis kullanmadan şunlara dikkat edilmelidir:

• Bala alerjisi olan kişiler propolis tüketmemelidir.
• 1 yaşından küçük çocuklara önerilmez.
• Kronik ilaç kullananlar doktora danışmadan propolis kullanmamalıdır.
• Kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir, planlı bir cerrahi operasyon öncesi kullanmamalıdır.
• Hamileler ve emziren anneler doktora danışarak kullanmalıdır.
• Önerilen dozaj aşılmamalıdır.
• Uzun süre kullanmaktan kaçınılmalıdır.
• Doktora danışmadan tercih edilmemelidir.

Uyarı!

Bu yazı tedavi amaçlı hazırlanmamıştır, bilgilendirme amacıyla yazılmıştır. Herhangi bir hastalık durumunda doktora gidilmelidir.