Akciğer Kanseri
Akciğer kanseri kanser sebepli ölüm sıralamasında ilk sırada yer alıyor. Sigaranın etkenlerden biri olduğu akciğer kanseri, ilk evrelerde, erken tanı sayesinde tedavi edilebiliyor.
Akciğer Kanseri
Peki, akciğer kanseri nedir? Akciğer kanserinin belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıl olur? Bu kanser çeşidi bitkilerle tedavi edilir mi? Tüm merak edilenleri sizler için derledik…
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer, vücudun oksijen ihtiyacını karşılamak ve vücutta oluşan karbondioksidi vücuttan dışarıya atılmasını sağlamak görevlerini üstlenen organdır.
Akciğer kanseri ise, akciğer dokusunda bulunan hücrelerin kontrol dışı çoğalarak, akciğerde kitle oluşturmasıdır.
Akciğerde büyüyen kitle öncelikle bulunduğu çevreye zarar verir, daha sonra etrafındaki organlara zarar verir. Akciğerde büyüyen kanser hücreleri, karaciğer, kemik ve beyinede zarar verebilir.
Kanser türleri içinde en sık görüleni akciğer kanseridir. Kansere bağlı ölüm sebepleri içinde akciğer kanserini ilk sırada yer görülmekte. Kanser nedenli ölüm oranlarında % 17-28 ‘ni akciğer kanseri içerir.
Akciğer Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Şiddetli ve artan öksürük
Akciğer kanserinin ilk belirtilerinden biri öksürüktür. Ancak öksürük birçok hastalık belirtisi olduğu için ilk başta fazla ciddiye alınmaz. Hastanın öksürüğü 2 haftadan uzun sürerse mutlaka bir doktora görülmelidir. Ayrıca, akciğer kanseri kaynaklı öksürük giderek şiddetlenen bir öksürüktür. Öksürükle beraber, balgam renginin koyu olması, balgamda kan olması da akciğer kanserinin belirtileri arasındadır.
Nefes Darlığı
Nefes darlığı ve hırıltı, akciğer kanserinin her evresinde kendini gösterebilir. Akciğer kanserinin belirtileri birçok hastalıkta görülebildiği için çok fazla önemsenmez, bu da akciğer kanserinin ilerlemesine neden olur. Nefes darlığı şikayeti olduğunda hemen doktora gitmek erken teşhis konusunda yardımcı olacaktır.
Göğüs Ağrısı
Akciğer kanserinin bir belirtide göğüs ağrısıdır. Göğüs ağrısıda pek çok hastalıkta kendini gösterir. Göğüs ağrısı, nefes alırken, gülerken, yürürken şiddetini artırıyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Ses kısılması
Akciğer kanserinin bir belirtisi de ses kısıklığı ve yutma güçlüğü dür. Soğuk algınlığı veya grip olmadan oluşan ses kısıklığı durumunda doktora başvurulmalıdır.
Kilo kaybı
Sebebi bilinmeyen, istem dışı kilo kaybı akciğer kanserinin belirtileri arasında yer alır. Bu durum kendini gösteriyorsa bir doktora danışılmalıdır.
Vücut ağrısı
Akciğer kanseri belirtileri arasında, omuz ağrısı, sırt ağrısı, kürek kemiğinde ağrı, bacak ağrısı ve baş ağrısı vardır. Bu ağrılar, duruş bozukluğu veya masa başı çalışma şartlarından kaynaklı olabileceği gibi, kanser belirtisi de olabilir. Özellikle boyunda ve köprücük kemiğinde oluşan yumrular akciğer kanserinin belirtisi olabilir.
Yorgunluk
Akciğer kanserinde halsizlik, yorgunluk gibi belirtiler kendini gösterir. Bu belirtiler anemi kaynaklı bazen de mevsimsel değişiklikler sebebiyle de meydana gelir.
Parmaklarda ağrılı şişlik
El ve ayak parmaklarında meydana gelen şişlik ağrılı değilse başka sebepleri olabilir. Ancak el ve ayak parmaklarında şişlik ve ağrı oluşmuş ise mutlaka doktora gidilmelidir.
Sık sık hasta olmak
Sık sık tekrarlayan ve tedavi olmayan üst solunum yolu hastalıkları (bronşit ve zatürre gibi) akciğer kanseri belirtisi olabilir. Günde bir paket sigara içenler ve uzun yıllardır yoğun sigara kullananlar mutlaka yılda bir defa sağlık kontrolünden geçmelidirler.
Göz bebeğinde küçülme
Göz bebeğinde küçülme, Göz kapağının düşmesi de akciğer kanseri belirtileri arasında kendini gösterir.
Yüzün tek tarafının terlemesi
Akciğer kanserinin bir belirtisi de yüzün sadece tek ve aynı tarafının terlemesidir. Bu durumun kaynağı başka bir hastalık da olabilir.Şüpheleri ortadan kaldırmak için doktora gidilmeli şikayetlerin kaynağı öğrenilmelidir.
Sinsi Hastalık! Akciğer Kanseri
Akciğer kanseri sinsi ilerleyen bir hastalıktır. Hastalık bazen hiç belirti vermeden ilerleyebilir. Akciğer kanseri belirtileri birçok hastalıkta görüldüğü için bazen ciddiye alınmaz ve şikayetlerin kendiliğinden geçmesi beklenir. Bu durum da akciğer kanserinin ilerlemesine neden olur. Birçok akciğer kanserine yakalanan kişi, başka hastalık için tedavi sürecinde kanseri öğrenir. Yılda bir kere yapılan sağlık muayenesi erken teşhis için önemlidir. Belirtilerden herhangi biri mevcut ise de muhakkak doktora gidilmelidir.
Unutmayalım ki; akciğer kanserinde erken teşhis, tedavi oranını %90 artırır.
Akciğer Kanseri Sebepleri
Akciğer kanseri sebepleri arasında ilk sırada yer alır. Ancak, sigara içmeyen kişilerde de akciğer kanseri görülebilir. Bunun ana sebebi sigara içmeyen kişinin, sigara içilen ortamlarda bulunmasıdır. Yani “pasif içici” olmaktır.
Sigaranın yanı sıra poro, nargile, pipo gibi ürünlerde akciğer kanseri nedenleri arasında gösterilir.
Sigara ve tütün içeren ürünlerden uzak durarak akciğer kanseri riski %50 azaltılabilir.
Akciğer kanserinin nedenleri şunlardır;
- Sigara, nargile, pipo, puro gibi ürünler
- Asbest
- Genetik faktör
- Hava kirliliği
- Radon gazı
- İçme suyunda yüksek miktarda arsenik olması
- Verem gibi akciğer hastalıkları
Akciğer Kanserinde Tanı Nasıl konur?
Akciğer kanserinde tam tanı koymak için hastanın öyküsü ayrıntılı dinlenir. Hastanın geçirdiği hastalıklar, tütün kullanımı, genetik faktörler, mesleki etkenler öğrenilir.
Akciğer kanseri tanısı için şu yöntemler kullanılır;
- Akciğer Grafisi, MR( manyetik rezonans görüntüleme),Bilgisayarlı Tomografi, PET/CT gibi radyolojik incelemeler
- Bronkoskopi ( bronşların endoskopik incelenmesi)
- Balgam incelenmesi
- Göğüs duvarından uygulanan biyopsi
Akciğer Kanserinde Tanı Yöntemleri
Akciğer grafisi:
Akciğer kanseri tanısı için, hastanın öyküsü dinlenilir ve fiziksel muayene yapılır. Daha sonrasında, iki taraflı akciğer grafisi çekilir.
Akciğer grafisi bazı durumlarda tanı koymak için yeterli değildir, kesin tanı koymak için tomografi istenir.
Bilgisayarlı tomografi:
Tümörün bulunduğu yer, şekli, boyutu bu yöntemle tespit edilir. Akciğer kanserinin yayılması sonucu büyüyen lenf bezlerini tespit eder, kanserin etki edeceği diğer organların durumunu gösterir.
MRI( Manyetik Rezonans Görüntüleme):
MRI yönteminde X ışınları bulunmaz, bu sayede bu yöntemle radyasyona maruz kalınmaz. Bu yöntem, akciğeri bölümlere ayırarak tam görüntülenmesini sağlar.
PET ( Pozitron Emisyon Tomografi):
Bu yöntem, kanser tanısı almış hastanın tümörünün yayılma durumu öğrenilir. Tümörün başka organlara sıçrayıp sıçramadığına bakılır.
Biyopsi
Akciğer kanseri, diğer organlara dağılabilme özelliği gösterir. Biyopsi sayesinde tümörün türü belirlenir. Akciğerden alınan doku, akciğer kanserini ve türünü tespit etmede etkilidir.
Toplumda düşünüldüğü gibi, kanserli bölgeden doku almak, kanserin dağılmasını sağlamaz ve hastalığı ilerletmez.
Akciğer Kanseri Evreleri
Akciğer kanseri 4 ayrı evreye ayrılır. Bu evrelerin tedavi yöntemleri birbirinden farklıdır.
- evrede teşhis konulan akciğer kanserinde tedavi başarısı %90 oranındadır.
Akciğer kanseri tedavisine başlamak için, kanserin evresi belirlenir. Tümöre ve dağılma durumuna göre evre tespiti yapılır.
- evre: Kanser akciğerin içinde kalmıştır. Kanserli hücre 5 cm. veya daha küçük olup, lenf bezlerine bulaşmamıştır.
- evre: Kanser 5 cm’den daha büyüktür. Kanser, diyaframa veya göğüs kafesine yakınlaşmıştır. Kanserin 7 cm den küçük olduğu veya lenf düğümlerin ve bronşların yakınına dağıldığı durumlarda 2. evre kabul edilir.
- evre: 3. evre ikiye ayrılır;
3. evre A: Kanser akciğerlerin ortasındaki lenf düğümlerine bulaşmış yada soluk borusunun ikiye ayrılan kısmına yakındır.
3. evre B: Kanserin, göğüsün diğer tarafındaki lenf düğümleri veya köprücük kemiğinin üstü, nefes borusunda görüldüğü evredir.
- evre: Bu evrede kanser , akciğerin iki tarafında da görülür. Ayrıca kanserin, kalbi saran sıvıya, karaciğere,beyin ve kemiğe de sıçramış olduğu evredir.
Akciğer Kanseri Tedavisi
Akciğer kanserinde tedavi, kanserin evresine göre belirlenir. 1. evre ve 2. evre akciğer kanserinde, cerrahi operasyon tercih edilebilir. 3. evrede ise, 3A ve 3B evrelerine göre tedavi uygulanır.
3A evresi daha kapsamlı inceleme gereken bir evredir. 3A evresinde, PET-BT sonuçlarına göre mediastinoskopi ya da bronkoskopi yöntemi ile lenf bezlerinden örnek alınır ve incelenir. Bu inceleme sonucu tedavi yöntemine karar verilir.
3B evresinde bazen sadece radyoterapi yeterlidir. Bazı durumlarda ise, radyoterapiye kemoterapi tedavisi de eşlik eder.
4. evrede ise, radyoterapi ya da kemoterapi hastalık tedavisinde önerilir.
Akciğer Kanseri Tedavi Yöntemleri
Ameliyat
Akciğer kanserinde ameliyat, kanserli tümörün akciğerdeki yerine bağlıdır. Akciğerdeki kanserli parçayı almak için yapılan işlemdir. Kanserli hücrenin büyüklüğü, yerleştiği yer ve hastanın sağlık durumuna göre ameliyat yapılmayabilir.
Kemoterapi
Kemoterapi, kanserli hücrenin ilaç sayesinde öldürülmesidir. Çoğunlukla 2 ilaçtan oluşan bir tedavidir. Kemoterapi seansları “kür” olarak adlandırılır.
Kemoterapi kürleri çoğunlukla 20-30 gün arasında tekrarlanır. Kemoterapi genelde damar yoluyla verilir bazende hap olarak ağızdan tedavi uygulanır. Kemoterapi tedavisinde hastalar sürekli takip altında tutulur.
Her kemoterapi kürü öncesi hastanın şikayetleri dinlenir ve diğer organların durumunu incelemek için kan testi istenir.
Akciğer hastasının kemoterapi alıp almayacağı veya kaç kür alacağını patoloji sonucu gelen rapora göre belirlenir. Hastanın yaşı ve sağlık durumu da kemoterapi tedavisinde belirleyici unsurdur.
Ameliyat sonrası kemoterapi kararı verilmiş ise, ameliyattan sonrası 3 hafta içinde kemoterapi tedavisi başlayabilir. İlk kemoterapi küründen 1 hafta sonra, hasta kontrole çağrılır.
Radyoterapi
Radyoterapi yönteminde, kanserli hücreleri yok etmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Radyoterapi sınırlı bir bölgede kullanılır ve kullanıldığı bölgede oldukça etkilidir. Radyoterapi, ameliyat öncesinde de, ameliyat sonrasında da kullanılabilir. İlerleyen kanser evrelerinde nefes darlığı ve ağrıları gidermek için de radyoterapi tercih edilir.
Akciğer Kanseri Aşısı Nedir?
Akciğer kanserinde son yıllarda kendinden söz ettiren yöntem, akciğer kanser aşısı, diğer adıyla “immünoterapi” dir. Akciğer kanser aşısında hastanın kendi bağışıklık sistemi kullanılır. Bu şekilde kanserli hücreleri yok etmeyi hedefler.
Akciğer kanser aşısı hangi evrelerde kullanılır?
Akciğer kanser aşısı sadece 4. evre kanser hastalarında kullanılır. Bu yöntemden faydalanabilmek için, ilk önce hastanın aşıya uygun olup olmadığı anlaşılır. Aşıya uyunluğu kanserin tipi belirler. Hasta aşı için uygun ise, tanı konar konmaz, aşı tedavisi başlayabilir.
Akciğer kanser aşısı; 1.evre, 2. evre ve 3. evre kanser hastalarında uygulanmaz. Bunun sebebi; aşının yan etkilerinin fazla olmasıdır. Yinede bu konuda bilimsel çalışmalar devam etmektedir.
Akciğer Kanserinden nasıl korunulur?
- Sigara, puro, nargile gibi ürünler kullanmayın ve kullanılan ortamlarda bulunmayın.
- Mevsiminde sebze ve meyveler tüketilmelidir.
- Kızartma gibi yağlı yiyecekler çok tercih edilmemelidir.
- Alkolden uzak durulmalıdır.
- Temiz ve açık havada egzersizler yapılmalıdır.
Bunların dışında;
- Yoğun sigara içenler
- Radon, asbest, dizel, egzoz gibi kimyasal gazlara maruz kalanlar
- Son 10 yıl içinde sigarayı bırakanlar
- 55- 80 yaş aralığında olanlar
Düzenli sağlık kontrollerini yaptırmalıdır. Akciğer kanserinde erken tanı, tedavi için çok önemlidir.
Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır, tedavi amaçlı değildir.
