Bipolar Bozukluk

Günlük hayatta herkeste ani duygu değişimleri olabilir, fakat bazı kişiler ruh halinde olan bu dalgalanmaları daha çok ve yüksek yaşar. Bipolar bozukluk olan kişiler, maniden depresyona kadar değişken ruh hali içinde olurlar. Peki bipolar bozukluk nedir? Mani nedir? Bipolar bozukluk testi ile anlaşılır mı? Bipolar bozukluk tedavisi nasıl olur? Tüm bu soruların ve daha fazlasının cevabı yazımızda…

Bipolar bozukluk nedir?

Bipolar bozukluk, iki uçlu duygu durum değişikliği veya çift ruh durumu değişimidir. Manik depresif bozukluk olarakta bilinir.

Bipolar bozukluk olan kişilerin ruh halinde yaşanan iniş çıkışlar günlük yaşantılarını olumsuz etkiler. Hastanın ruh halinde meydana gelen değişiklikler yükselme ve alçalma dönemleri depresif, manik atak olarak adlandırılır. Bipolar bozukluk olan bazı hastalar depresyona yahut maniye daha yatkın olurken, bazı hastalarda ise iki uç duygu arasında gidip gelme şeklinde görülür.

Dört temel bipolar bozukluk çeşidi vardır. Tüm çeşitlerinde ruh hali, enerji ve etkinlik seviyelerinde büyük değişiklikler vardır.

Bipolar I Bozukluğu

Manik ataklar en az bir hafta sürer. Bazen hastanın klinik bakıma gerek duyacağı kadar ağır ataklar geçirir. Çoğunlukla depresif duygularda olur. Bazende manik ve depresif durumları beraber yaşar. Tedavi olunmaz ise mani ve depresif halleri her an kendini gösterir. Bipolar I bozukluğu olan hastaların çoğu hem mani hali, hemde depresif hali yaşar. Bu sebepten dolayı “manik depresyon” terimi ortaya çıkmıştır.

Bipolar II Bozukluğu

Bipolar II bozukluğu, bipolar I bozukluğunu andırır. Hastanın ruh hali zaman içinde iniş çıkış gösterir. Ancak yüksek ruh hali mani seviyesine çıkmaz, bu devreler hipomani devre ya da hipomani olarak adlandırılır. Bipolar II bozukluğu olan hastalar hipomani devre ve depresyon yaşamıştır.

Karışık Bipolar: Bipolar bozuklukta çoğu zaman ruh hali yüksek ve depresif olarak değişir. Ancak karışık bipolarda hasta mani ruh haliyle, depresif ruh halini eş zamanlı yaşar.

Siklotimik bozukluk( daha hafif , kısa zamanlı çökkünlük ve taşkınlık hali) olarak da bilinir.

Bu hastalarda bipolar bozukluk olanlara göre daha hafif ve ılımlı semptomlar gözlenir.

Bipolar III Bozukluk

Aslında uzmanlar bipolar bozukluğu bipolar I ve bipolar II olmak üzere iki ana dal olarak değerlendirir. Ancak bipolar bozukluk formunda iki madde daha bulunur.

Bipolar III,yalnız antidepresan alındığı zaman meydana gelen hipomanik devre olarak adlandırılır.

Bipolar IV

Bipolar IV ise, hipomani yahut depresyon arasında ruh halinin yüksek sürat döngüsüyle meydana gelen bozukluktur.

Bipolar III ve bipolar IV semptomlarının varlığı uzmanlar tarafından tartışılmaktadır.

Mani Nedir?

Manik hasta son derece neşeli görünür. Ancak neşeli olmakla beraber birden sinirlenebilir.

Bu dönemde hasta aşırı hareketli, konuşkan,umursamaz, enerjiktir. Bu dönemde hasta aşırı umursamaz olup, fazla para harcayabilir. Bu dönemde hastalar tedaviyi kabul etmeyebilirler.

Bipolar Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

Bipolar bozukluk manik dönem belirtileri

Aşırı seviyede enerji dolu olma
Düzensiz uyku( uyku ihtiyacı hissetmeme)
Devamlı heyecanlı olma
Yerinde duramama
Düşüncenin hızlı değişmesi
Konsantrasyon dağınıklığı
İyimserlik
Cinsel istekte artış
Hızlı konuşma
Aşırı para harcama
Yargılama kabiliyetinde azalma
Aşırı neşeliyken birden sinirlenme
Alkol ve zararlı madde kullanma
İştahsızlık
Dikkat sorunları yaşama

Belirtilerin en az üç veya daha fazlasının hergün görülmesi ve en az bir hafta sürmesi gerekmektedir. Bazen belirtiler daha da uzun sürebilir. Hastalarda mani dönem birden başlar ve tedavisi olmaz ise haftalarca devam edebilir. Hasta mani dönemdeyken tedaviyi kabul etmeyebilir.

Bipolar depresyon belirtileri

Üzgün ve mutsuz hissetme
Endişeli olma
Enerjik olmama
Karamsar ve umutsuz hissetme
Sürekli unutkanlık
Hayattan zevk almama
Yemeğe karşı isteksiz olma
Yorgunluk, halsizlik
Dikkat sorunları
Kendini değersiz görme
İnsanlardan ve aileden uzaklaşma
Uyku dengesizliği( fazla uyuma, uykuya dalamama, sık uyanma)
İçine kapanma
Çaresiz hissetme
İntihar fikrini düşünme veya intihara teşebbüs etme

Depresif dönemde en az 5 belirtinin hastada olması gerekir. Bu belirtilerin en az iki hafta veya daha fazla kendini göstermesi gerekir.

Bipolar Bozukluk Nedenleri?

Bipolar bozukluk olan hastalarda genetik etkenler önemli rol oynar. Aile öyküsünde bipolar bozukluk var ise, kişinin başına gelen stresli bir durum bipolar bozukluğu tetikleyebilir. İkiz olan kişilerde, ikizlerin birinde bipolar bozukluk var ise, diğer ikizde görülme oranı %50- 60’a kadar artar.

Bipolar bozukluğu tetikleyen faktörler

Sigara kullanmak
Dengesiz ve sağlıksız beslenme
Spor ve egzersiz yapmama
Mesleki sorunlar
İlaçların yan tesiri
Maddi sıkıntılar

Bipolar Bozukluk ile Beraber Görülen Rahatsızlıklar

Bipolar bozukluk olan hastalarda bazı hastalıklar da görülebilir, bunlar:

Anksiyete bozukluğu
Yemek yeme sorunu
Obezite
Diyabet
Kalp hastalıkları
Tiroit sorunları
Migren

Bipolar Bozukluk Önlenir mi?

Yeterli ve dengeli uyunmalı
Sağlıklı ve dengeli beslenmeli
Spor ve egzersiz yapılmalı
Öfke kontrolü sağlanmalı
Alkol, sigara benzeri kötü alışkanlıklardan uzak durulmalı
Mümkün olduğunca stresli ortamlardan kaçınılmalı

Tanı Nasıl Konur?

Bipolar bozukluk hastalığında teşhis için çoğu test ve görüntüleme tekniği yeterli değildir. Kesin teşhis hastanın, davranışları, ruh halindeki değişimler, yaşam tarzı ve alışkanlıklarını doktora tam olarak bildirilmesi ile konur. Doktor hastanın tüm hikayesini dinledikten sonra tanıyı kesinleştirmek için bazı psikolojik tetkikler isteyebilir.

Bipolar Bozukluk Tedavisi

Bipolar bozukluk tedavisinde, atak tedavisinde başarı oranı çok yüksektir. Hastanın ara ara geçirdiği manik ve depresif ataklar tedavi edilir. Atakların yeniden meydana gelmemesi için de koruyucu tedavi yapılır. Koruyucu tedavi tekrarlanan atakları azaltır ve sıklıklığının azalmasını sağlar. Koruyucu atak tedavisi uzun süreli bir tedavidir.

Bipolar bozukluk tedavisinde ilaçlı tedavinin yanında, psikoterapi ve uygun görülen diğer terapilerde alınmalıdır.

Bipolar Bozukluk Kimlerde Görülür?

Bu hastalık herkeste görülebilen bir hastalıktır. Ancak daha sıklıkla 15- 20 yaş arası gençlerde görülür ve ömür boyu devam eder. Görülme sıklığı her 100 kişiden 1-2’sinde olarak bilinir. Bipolar bozukluk kadın ve erkek de aynı oranda görülür.

Hastaneye Yatış Gerekir mi?

Bipolar bozukluk olan hastanın manik ve depresif atakları çok şiddetli yaşadığı anlarda( saldırganlık, intihar düşüncesi gibi) hastaneye yatış söz konusu olabilir. Bipolar bozukluk olan hastaların büyük bir bölümü en bir kez hastaneye yatmıştır.

Etiketler