Kawasaki Hastalığı Nedir, Belirtileri Nelerdir? Tedavisi Nasıl Olur? Kawasaki Hastalığına Ne İyi Gelir?

5 yaş altı çocuklarda görülen Kawasaki hastalığı, üç günden fazla süren ateş, ağız içinde yaralar, dil ve etrafında, gözlerde kızarıklık ve döküntü gibi belirtilerle kendini gösterir. İlk defa Japon Dr. Tomisaku Kawasaki tarafından tanımlandığı için bu ismi almıştır. Tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açan Kawasaki hastalığı nedir? Kawasaki hastalığının belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıl olur? Ne İyi Gelir? Tüm merak edilenleri sizler için derledik.

Çoğunlukla 5 yaş altı çocuklarda görülen, tedavi edilmediği takdirde ciddi kalp sorunlarına neden olan bir çocuk hastalığıdır. İsmini japon çocuk doktoru Tomisaku Kawasaki’den almıştır. Peki, Kawasaki hastalığı nedir? Bu sorunun cevabını sizler için araştırdık…

Kawasaki Hastalığı Nedir?

Kawasaki hastalığı, damarlarda genişlemelere ve vaskülit olarak da adlandırılan damar çeperlerinde iltihaplanmalara neden olan bir hastalıktır. genellikle kalbi besleyen koroner atardamarlar ve orta büyüklükteki damarlarda görülür.

Kawasaki hastalığı, Kawasaki sendromu olarak da bilinir.

Hastalık yılın her döneminde kendini gösterir, ancak kış ve ilkbahar aylarında hastalığa daha sık rastlanır.

Kawasaki Hastalığı Neden Olur?

Kawasaki hastalığının nedeni tam olarak tespit edilmemiştir. Ancak, genetik faktörlerin etkili olabileceği düşünülmektedir. Genetik faktörlerin dışında  ağır kimyasallar, bakteriler ve virüsler de hastalığı tetiklediği düşünülmektedir.  Hastalığı tetikleyen etkenler olsa da, Kawasaki hastalığı önlenebilen bir hastalık değildir.

Kawasaki Hastalığı Kimlerde Görülür?

Hastalık, genellikle 5 yaş altı çocuklarda görülür. Ancak, nadir de olsa 3 aydan küçük bebeklerde ve 5 yaşından büyük çocuklarda da hastalığa rastlanmıştır.

Hastalık, erkek çocuklarda kızlara göre daha fazla görülür. Bunun nedeni tam olarak bilinmemektedir.

Kawasaki Hastalığı Türkiye’de Görülür mü?

Hastalık, japonya gibi Uzak Doğu ülkelerinde daha sık görülür. Avrupa ve diğer dünya ülkelerinde ve Türkiye’de de Kawasaki hastalığı görülmektedir.

Kawasaki Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Kawasaki hastalığının belirtileri hızlı bir şekilde ortaya çıkar. Ayrıca belirtiler 3 aşamada kendini gösterir.  Hastalık, belirtilerin başlamasından 10-14 gün içinde kalp rahatsızlığına neden olabilir. 3 aşamada kendini gösteren belirtiler, her aşamada farklı semptomla kendini gösterir.1 yaş altı çocuklarda bu belirtiler görülmeyebilir. Bunun sonucu, 1 yaş altı çocuklarda hastalık istenmeyen seviyede ilerleyebilir.

Kawasaki hastalığının 1. aşama belirtileri şunlardır;

• Gözlerde kızarıklık,
• Boğaz, ağız ve dudak kenarında tahriş, kızarıklık ve yaralar,
• Gövde, kasık, bacak derilerinde kızarıklık, soyulma ve döküntü,
• uzun süren ve düşmeyen yüksek ateş,
• Lenf bezlerinde şişme,
• Dilin normalden daha kırmızı ve şiş olması, dilin çilek görünümünde olması
• El ve ayaklarda kızarıklık ve şişlikler,
• Çocuklarda huzursuzluk
• Halsizlik

Çocuklarda, üç günden fazla süren ateşlenme durumunda vakit kaybetmeden doktora gidilmesi gerekir. Bu hastalıkta erken tanı çok önemlidir.

Kawasaki sendromunun 2. aşama belirtileri şunlardır;

• İshal,
• Eklem ağrısı,
• Kusma,
• Karın ağrısı,
• El ve ayaklarda derinin soyulması

Hastalığın üçüncü aşamasında belirtiler yavaş yavaş ortadan kalkar.Ancak, hastalık tedavi edilmediği takdirde kalp komplikasyonları kendini gösterebilir. Kalpte görülen aritmiler ve çeşitli katmanlarda iltihaplanmalar ve kalp damarlarında genişleme bu hastalığın en büyük hasarlarıdır. Bu hastalık çocuklarda halsizlik yapabilir bu semptom bir müddet devam edebilir.

Tanı Nasıl Konur?

Kawasaki sendromunun tanısı için tek bir test uygulanmaz.   Özellikle hastalığın ilk evresinde görülen  düşmeyen ateş, deride döküntü, lenf bezlerinde şişme, ağız kenarında ve boğazda kızarıklık, yara tahriş, kol ve bacaklarda şişlik ve deride soyulma hastalığın karakteristik belirtileridir.  Hastalıkla aynı belirtileri gösteren diğer hastalıklar elenmesi gerekir. Doktor, hasta öyküsünü dinledikten sonra klinik muayene eder. Ardından bazı testleri gerekli görebilir.  Bu testlerin başında kan tahlili ve idrar tahlili gelir. Özellikle kan tahlili sonucu diğer hastalıklar elenir. Aynı zamanda inflamasyon ardından artan beyaz kan hücreleri sayısı Kawasaki nedeniyle olabilir. Yine, kanda testi ile kanda B tipi natriüretik peptid denen bir madde ye bakılır. Bu madde, kalp stres altında olduğunda salınır, kanda varlığı Kawasaki hastalığının göstergesi olabilir.

Bunların dışında, elektrokardiyogram testi yapılır. Bu test sayesinde çocuğun kalp atışlarına bakılır. Kawasaki hastalığı, kalp ritminde bozukluğa neden olabilir.

Ekokardiyogram sayesinde ise, ultrason görüntüleri ile kalbin nasıl çalıştığı ve oluşmuş olan koroner arter anomalileri bakılır.

Yapılan bu testler sayesinde Kawasaki hastalığı ile benzer belirti göteren hastalıklar elenir ve teşhis konur.

 Kawasaki hastalığı ile benzer belirtiler gösteren hastalıklar şunlardır:

• Çocuk romatoid artriti,
• Streptokokların neden olduğu enfeksiyonlar,
• Stevens- Johnson sendromu,
• Mukoza zarlarında meydana gelen hasarlar,
• Kızamık,
• Toksik şok sendromu,
• Kene kaynaklı bazı hastalıklar.

Kawasaki Hastalığı Kalıcı Hasar Bırakır mı?

Bu hastalığın erken teşhisi ve tedavisi çok önemlidir. Erken teşhis ve tedavi sayesinde hastalık çocuklarda kalıcı hasar bırakmaz. 

Ancak, tedavi edilmeyen Kawasaki hastalığı çocuklarda daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bunların başında kalp hastalığı gelir. Tedavi edilmeyen Kawasaki hastalığının neden olduğu komplikasyonlar şunlardır:

• Kalp kasında iltihaplanma,
• Vaskülit ( kalbe kan sağlayan koroner arter damarlarının iltihabı),
• Kalp kapağı sorunları.

Hastalığın tedavi edilmemesi sonucu bu komplikasyonlar görülebilir. Bu komplikasyonlar çocuğun kalp sağlığını bozabilir. Vaskülit olarak bilinen koroner arterlerinin iltihaplanması sonucu arter duvarları zayıflayabilir ve şişebilir. Bu duruma anevrizma denir. Anevrizmalar, kalp krizi, hayati tehlike içeren iç kanamalar gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. 

Ancak, Vaskülit ( koroner arter) gelişen çocukların Kawasaki nedeniyle yaşamını kaybetmesi küçük bir orandır.

Kawasaki Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Bu hastalığın neden olacağı daha ciddi sağlık sorunlarını önlemek, için hastalığın belirti ve semptomları ortaya çıktıktan ve  tanısı konduktan sonra tedaviye hemen başlanır.Tedavide ilk amaç ateş ve enflamasyonu azaltmak, oluşabilecek kalp sorununu önlemektir.

Hastalığın tedavisi için doktor şu ilaçları kullanabilir;

Aspirin: Hastalığın tedavisinde aspirinin büyük yeri vardır. Aspirin, ağrıyı azaltır, enflamasyon tedavisinde etki gösterir, eklem iltihabı ve ateş azaltır. Aspirin, halk arasında basit bir ilaç olarak bilinsede, çocuklarda aspirin tedavisi mutlaka doktor gözetiminde yapılmalıdır. Doktora danışılmadan çocuklara aspirin verilmemelidir.

Aspirin, pıhtılaşmayı önlemek içinde tercih edilir. İlk tedavi sonrası ateş düşsede, koroner arter anevrizması nedeniyle bir müddet aspirin tedavisine devam edilebilir.

Fakat, çocuklarda daha sık görülen su çiçeği ve kızamık gibi hastalık tedavi sırasında meydana gelirse aspirin tedavisi sonlandırılır. Bunun nedeni, aspirin kullanımı, viral bir hastalıktan sonra küçük çocukların ve ergenlerin kanını, beynini ve karaciğerini etkileyebilir. Bu duruma Reye sendromu denir, oldukça nadir görülse de hayati risk oluşturma riski vardır.

Gama globülini:  Gama globülini bağışıklık proteinidir. Antikor olarak da bilinir. İnsan kanının sıvı bölgesinde elde edilen saf plazmadır.  Damardan verilir, bu sayede oluşma ihtimali olan arter sorunlarının riskini azaltır.

Bu tedaviler büyük oranda olumlu sonuç doğurur, ancak bazı çocuklar gama globülini tedavisine yanıt vermez. Bu durumda alternatif tedavi olarak damar içi kortikosteroid verilir. Halk arasında kortizon olarak bilinen bu tedavi yöntemi, özellikle koroner arter anevrizmalarında çoğunlukla uygulanır. Bu tedavi iltihapların azalmasında da etkilidir.

Kawasaki hastalığı, doktor tedavisi olmadan, kendiliğinden ortala on iki gün sürer. Hastalığın ardından meydana gelebilen kalp sorunları daha sonra kendini gösterebilir.

Kalpte Meydana Gelen Sorunlar Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığın tedavi edilmemesi sonucu, kalpte bazı komplikasyonlar oluşabilir. Bu komplikasyonlar hastalığın hemen ardından görülmeyebilir, daha sonra ortaya çıkabilir.

Çocukta kalp sorunu meydana gelmiş ise, doktor kalp sağlığını belirli aralıklarla izlemeye alır.  Hastalığın başlamasından 6 ila 8 hafta sonra ve 5-6 ay sonra takip testleri isteyebilir.

Kalp sorunlarının devam etmesi durumunda, çocuğu pediatrik kardiyoloğa sevk edebilir. 

Tedavinin Yan Etkileri Var mıdır?

 Aspirin ve intravenöz immunoglobulin bu hastalık için etkin bir tedavi yöntemidir.  Ancak, nadir de olsa bazı yan etkilere neden olabilir.  Bazı alerjik reaksiyonlar, baş ve kas ağrısı, nadir de olsa beyin zarı iltihabı meydana gelebilir. Tedavi sonrası çocukluk çağı aşılarına ara verilmelidir, bu doktor gözetiminde olmalıdır.

Kawasaki Hastalığı tekrarlar mı?

Genetik, çevresel gibi faktörler etkilese de hastalığın nedeni tam olarak bilinmez. Bazı etkenlere bağlı olarak meydana gelen hastalık tekrarlayabilir, ancak bu durum nadir görülür.

Bazende hastalık tam iyileşmeden ikinci bir atak meydana gelebilir.

Kawasaki Hastalığı Bulaşıcı mıdır?

Kawasaki hastalığını belirtileri bazı hastalıklarla aynıdır. özellikle son günlerde tüm dünyada salgın haline gelen Coronavirüs ile benzer belirtiler gösterebilir. Hastalığın çocuklarda görülmesi de, bulaşıcı olup olmadığı konusunda ayrı merak konusudur. 

Kawasaki hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir. Çoğunlukla anaokulu, kreş yaşındaki çocuklarda görülen bu hastalık bulaşmaz. Bu nedenle hastalığın yayılması söz konusu değildir. Hastalığa yakalanan çocuk dinlenme amaçlı evde tutulmalıdır.

Kawasaki Hastalığı ve Corona Bağlantılı mıdır?

2019 yılının son günlerinde hayatımıza giren ve tüm yaşantıyı alt üst eden salgın hastalık ‘Coronavirüs’ ya da ‘Covid-19.’ Hangi isimle anıldığı çok önemli değil, önemli olan hastalığın insanlar üzerindeki etkisi ve yaşantımız üzerinde yaptığı olumsuzluklar.

Coronavirüs, oldukça fazla bulaşıcı olan bir  solunum yolu hastalığıdır. Hastalık visür grubundadır ve farklı tipleride bulunur. 2003 yılında görülen ve yine ölümlere neden olan SARS, 2012 senesinde salgın olan MERS Coronavirüs grubu hastalıklardandır. 

Covid- 19’un en sık görüldüğü ülkelerden olan İtalya, İngiltere, Amerika Birleşik Devleti gibi ülkelerde Kawasaki hastalığı görülen çocukların sayısında artış gözlenmiştir. Çocuklarda görülen belirtiler arasında yüksek ateş ve en önemlisi koroner arter anevrizmasında rastlanmaktadır. Özellikle 9 yaş altı çocuklarda bu belirtiler artış göstermiştir. Bunun sonucu olarak Coronavirüs ve Kawasaki sendromu arasında bir ilişki olduğu düşünülmektedir. Kawasaki olan çocukların Coronavirüs testinin pozitif çıktığı tespit edilmiştir.

Dünya Sağlık Örgütü ve İngiliz Ulusal Sağlık Ajansı, Coronavirüs ve Kawasaki hastalığı arasındaki bağ üzerinde çalışmalarını sürdürmektedir.

Kawasaki Sendromundan Nasıl Korunulur?

Kawasaki sendromundan korunmak mümkün değildir. Hastalık akut olarak oluşur. Burada önemli olan hastalığın erken teşhis edilmesi ve tedaviye başlanmasıdır.

Uzun Dönemli Gelişimi

Kawasaki sendromu yaşayan çocukların büyük çoğunluğunda prognoz mükemmeldir, normal yaşantılarına geri dönerler ve büyümeleri, gelişmeleri normal olur. 

Kalıcı koroner arter anormalliği olan çocuklar için hastalığın gelişimi damar daralması ve damar tıkanıklığı gelişimiyle ilgilidir.  Bu çocuklar erken yaşta kalp sorunları yaşama riski taşırlar. Bu hastalığı geçiren çocuklar uzun dönem takip altında tutulur.

Kawasaki Hastalığına Ne İyi Gelir?

Hastalığın kalp tutulumu yok ise çocuk çoğunlukla normal yaşantısına devam eder.  Bu hastalığı geçiren çocuk tamamen iyileşse bile, çocukta yorgunluk ve huzursuzluk bir müddet devam edebilir. Bu süreçte doğal ve sağlıklı beslenmesi önemlidir. Büyüme çağındaki bir çocuk için gerekli kalsiyum, vitaminler, mineraller ve proteinleri almaları gereklidir. Kortikosteroidler ( kortizonlar) iştah açabilir, bu tedaviyi gören çocuklar yersiz kilo almamak için aşırı beslenmekten kaçınmalıdır. 

Okul Hayatı

Hastalık çoğunlukla 5 yaş altı çocuklarda görülür.  Zamanında uygulanan tedavi sonrası, hastalık tamamen kontrol altına alındıktan sonra yaşıtlarının katıldığı tüm etkinliklere katılabilir, okuluna devam edebilir.

Kawasaki Hastası Olan Çocuk Spor Yapabilir mi?

Spor, çocukların gelişimi için beslenme kadar önemlidir. Kalp tutulumu gerçekleşmeyen çocuklar spor ya da diğer aktivitelere katılabilir. Ancaki koroner anevrizma geçiren çocuklar ve ergenler  futbol, basketbol, koşu gibi yarışmalı, yoğun spor yapmadan önce pediatrik kardiyoloğa danışmalıdır.

Kawasaki Sendromu yetişkinlerde Görülür mü?

Kawasaki hastalığı, yüzde 85 oranında 5 yaşından küçük çocuklarda görülür. Çoğunlukla 18-24 ay arası olan çocuklarda rastlanmıştır.  3 ay altı bebeklerde ve 5 yaş üstü çocuklarda nadiren görülür.

Kawasaki hastalığı yetişkinlerde çok nadirde olsa görülmüştür.