Topuk dikeni nedir? Topuk dikenine ne iyi gelir?

Topuk dikeni, fazla kilolu, çok fazla ayakta kalan, çıplak ayakla sert zeminde yürüyen insanlar da meydana gelen bir problemdir. Günlük yaşantıyı olumsuz etkileyen topuk dikeni neden olur? Topuk dikeninin belirtileri ve tedavisi nedir? Doğal tedavisi nasıl olur?

Topuk Dikeni Nedir?

Topuk dikeni, topuk kemiğinde oluşan kalsiyum birikintileri veya diğer tanımıyla kemik büyümesidir. Ayak tabanlarında taş veya çivi gibi sert cisimlerin olduğu hissi veren bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık erken teşhis ve tedavi ile tamamen iyileşebilir.

Kalkaneal spurs, ayak spursları veya osteofitler olarak da adlandırılır.

Topuk dikeni, anlaşılmadan birkaç ay veya seneler boyunca oluşabilir. Fakat topuk dikeni büyüdükçe, topuğun yumuşak yağlı dokusunu eritmeye başlar ve yürüdükçe atılan her adımda batma hissi ve acı oluşturur. Altta yatan bir hastalık sonucu oluşabildiği gibi, herhangi bir hastalığa bağlı olmadan da oluşabilir.

Topuğun ön kısmında ayak kemerinin hemen altında veya topun altında meydana gelir.

Aşil tendonunun iltihaplanması sonucu, topuğun arkasında topuk dikeni meydana gelebilir.

Aşil tendonunun iltihaplanması ayağın ön tarafına basıncı artırır ve hassasiyet ve ağrı oluşturur.

Topuğun ön tarafında meydana gelen topuk dikeni ise, ayağın alt tarafından geçen ve topuk kemiğini ayak parmaklarına bağlayan fibröz bağ dokusunun iltihabı sonucu görülebilir.

Topuk Dikeni Neden Olur?

Topuk kemiğinde kalsiyum toplanması sonucu meydana gelen topuk dikeni, özellikle uzun atlama yapan sporcularda görülür.

Yumuşak doku tendonları, kaslar veya plantar fasyanın kronik halde gerilmesi ve ard arda hasar görmesi nedeni ile oluşan iltihaplanma topuk dikenini oluşturur. Bunun dışında bazı etkenler şunlardır:

Sert zeminde tempolu koşu veya yürüyüş yapmak
Topuk kemiğine, bağlara ve topuk çevresindeki sinirlere aşırı baskı yapan yanlış yürüyüş
Obezite ve fazla kilo
Uygun kemer desteği olmayan, sert zeminli ayakkabılar
Yaş alma ile beraber plantar fasyanın esnekliğinin azalması sonucu topukta olan yağ dokusunun azalması
Diyabet (şeker hastalığı)
Kadınlar daha risk altındadır
Topuğun hasar görmesi
Ayak burkulması
Çok fazla ayakta kalmak
Düz taban olmak
Ayak kemerinin yüksek olması
Yanlış yapılan spor

Bunların dışında bazı sağlık sorunları da topuk dikeninin nedeni olur, topuk dikenine neden olan sağlık sorunları:

Reaktif artrit ( vücudun herhangi bir bölümünde enfeksiyon sonra meydana gelen iltihaplı eklem sorunu)
Ankilozan spondilit ( bel kemiği ile kalça kemiği arasında oluşan iltihabi durum)
Diffüz idiopatik iskelet hiperostozu
Plantar fasiit
Aşil tendiniti

Topuk Dikeni Belirtileri Nelerdir?

Topuk dikeni, çoğunlukla belirti göstermez. En yaygın görülen belirti kronik veya seyrek ağrıdır. Topuk dikeninin meydana geldiği noktada iltihap oluştuysa yürürken ve koşarken ağrı hissedilir. Topuk dikeninde ağrı şikayeti çoğunlukla yumuşak doku hasarından dolayı oluşur.

Topuk dikeni şikayeti olan kişiler genellikle sabah ayağa ilk kalktığı zaman ayak tabanlarında şiddetli ağrı ve iğne saplanması gibi tarif ederler.

Ağrı çoğunlukla uzun zaman oturduktan sonra ayağa kalkıldığı zaman şiddetli olarak kendini gösterir. Ağrı sonrasında acıya dönüşür. Topuk dikeninin diğer belirtileri şunlardır:

Topuk dikeni görülen bölgede ve etrafında yanma
Topukda oluşan iltihap ve şişlik
Topuğun alt kısmında gözle görülen kemiği andıran çıkıntı
Çıplak ayakla yürürken acı hissi
Uzun yürüyüşler sonunda hissedilen ve ilerleyen hatta dinlenirken bile devam eden ağrı

Topuk Dikeni Tanısı Nasıl Olur?

Topuk dikeni tanısı, fiziksel muayeneden sonra ayak röntgeni ile kesin tanı konur. Topuk dikeni bazı durumlarda hiçbir belirti göstermez, kişi başka hastalık şikayeti ile doktora gelir ve çekilen röntgen sonucu topuk dikeni kendini gösterir.

Topuk Dikeni Tedavisi Nasıl Olur?

Topuk dikeninin tedavisi %90’nı tıbbi ve ya cerrahi müdahale gerektirmeden gerçekleşir.Tedavide hedef ayağın basıncını azaltmak, ağrı ve iltihabı gidermek, yumuşak dokuların esnekliğini yükseltmektir. Uygulanan topuk dikeni tedavileri şunlardır:

İlaç tedavisi: Topuk dikeninin tedavisinde, hastalığa has bir ilaç tedavisi yoktur. Tedavide kullanılan ilaçlar iltihabın giderilmesi ve dokunun daha hızlı iyileşmesi amaçlı kullanılır.

Bu amaçla kullanılan ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlar, kremler, merhemler, jeller, steroid enjeksiyonlar tedavi amaçlı kullanılır.

Soğuk uygulama: Soğuk uygulama iltihap kaynaklı ağrı ve şişliği azaltır, iltihabı baskılar.

Dinlenme: Her fırsatta dinlenilmelidir, böylelikle ayağın maruz kaldığı baskı azalır ve iltihap, ağrı ve şişlik şikayetleri azalır.

Ortez: Ayakkabının içine yerleştirilen halka şeklindeki ortezler( tabanlıklar), topuktaki baskıyı azaltır. Gece ateli ve alçılarda kullanılabilir.

Antienflamatuar ilaçlar: İltihabı tedavi ederek şişlik ve ağrıyı giderir.

Steroid enjeksiyonlar: Şişlik ve ağrı olan bölgede antienflamatuar ilaçların yeterli olmadığı durumlarda kullanılır.

Doğru ayakkabı: yumuşak dokunun maruz kaldığı baskıyı azaltan darbe emici özelliği olan ayakkabılar tercih edilmelidir.

Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi: Yüksek enerjili ses dalgaları sayesinde hasarlı bölge tedavi edilir.

Ameliyat: Tedavide cerrahi operasyon çok nadir olarak tercih edilir, %90 olarak ameliyata gerek kalmadan diğer yöntemlerle tedavi gerçekleşir. Ancak %10’luk durumlarda ameliyat gerekir.

Hastanın ameliyata uygun olup olmadığı öncelikle incelenir uygun testler ve muayene yapılır. Cerrahi operasyon sonrası dinlenme, soğuk uygulama, ayağın yüksekte tutulması gibi tedaviye yardımcı olacak uygulamalar yapılır. Bazı hastalar, ameliyat sonrası atel, bandaj, koltuk değneği, cerrahi ayakkabı veya baston kullanabilir.

Ameliyatın riskleri nelerdir?

Cerrahi işlemin olası riskleri şunlardır:

Sinir ağrısı
Kalıcı uyuşukluk
Kronikleşen topuk ağrısı
Enfeksiyon
Skar olarak adlandırılan kalıcı yara izi
Ayak krampları
Tendinit riski

Topuk Dikeninde Egzersizin Önemi

Ayak ve baldırda bulunan kasların ve bağların kısa kalması sonucu kronik gerilmeye maruz kalması nedeniyle oluşan bu hastalıkta egzersizin önemi büyüktür. Topuk dikeninin oluştuğu bölgede yumuşak dokuların esnemesi ve uzamasını sağlayan egzersizler hastalığın oluşturduğu şikayetleri azaltır. Tedaviye destek olması için düzenli olarak ayak ve baldır germe egzersizleri yapılmalıdır.

Önerilen bazı egzersizler şunlardır:

Ayak tabanı yere paralel biçimde ayak parmakları ile basamak gibi yüksek bir yerde durulur.Boşlukta kalan ayak topuğu gergin olana kadar aşağı indirilir ve birkaç saniye beklenir. Daha sonra topuk yukarı kaldırılır. Bu hareket birkaç defa tekrarlanır.
Duvara yaslanılır. Bir bacak arkada bırakılır ve vücudun ağırlığı diğer bacağa verilir. Arka bacakta gerilme olana kadar öne doğru eğilir.
Bacaklar öne uzatılarak oturulur. Ayağın etrafına havlu sarılır ve havlunun uçlarından gerginlik hissedene kadar kendine doğru çekilir.

Topuk Dikeni’ne Ne İyi Gelir?

Topuk dikeninde silikon topuk desteği şikayetleri azaltır.
Masaj, buz uygulama şişlik ve ağrı şikayetini azaltır.
Yumuşak tabanlı ayakkabılar tercih edilmelidir.
Fırsat buldukça dinlenilmelidir.
Fazla kilolar verilmelidir.
Uzun süre ayakta kalmaktan kaçınılmalıdır.

Topuk Dikeni’nin Doğal Tedavi Yöntemleri

Kekik

1 çay bardağı kekik bir kova kaynar suya eklenir ve su ılıyana kadar beklenilir. Ayaklar bu suyun içine sokulur ve 40-50 dakika bekletilir. Bu şekilde taban yumuşar ve ağrı azalır.

Epsom tuzu

3 çorba kaşığı epsom tuzu bir kova suyun içine atılır ve tuz eriyene kadar beklenir. Tuz eridiğinde ayaklar bu suyun içinde 40-45 dakika bekletilir. Bu uygulama düzenli yapıldığı takdirde topuk dikeninin tedavisinde etkili olacaktır.

Elma sirkesi

Bir kova suyun içine yarım bardak elma sirkesi eklenir. Ayaklar bu suyun içinde yarım saat bekletilir. Elma sirkesi kemikteki fazla kalsiyumu emerek rahatlama sağlar.

Karbonat

Yarım çay kaşığı karbonat ile bir çay kaşığı su karıştırılır. Hazırlanan bu karışım topuk dikeni olan bölgeye masaj yaparak sürülür.

Vicks

1 yemek kaşığı vicks 1 litre suyla karıştırılır. Bu suyun içinde ayaklar bekletilir. Ayakları sudan çıkardıktan sonra streç filmle sarılır ve gece boyunca bu şekilde kalınır. Sabah streç film çıkartılır ve çorap giyilir.