Menisküs

Menisküs, günlük yaşantıdaki hareketlerimizi sağlayan diz vücutta en önemli eklemler den biridir. Dizlerde olabilecek ufacık sorun yaşam kalitesini düşürmeye yeterli olacaktır. Menisküs de dizlerde çok fazla görülen sıkıntıların başında gelir. Peki menisküs nedir? Menisküs yırtığı nedir? Menisküs tedavisi nasıl olur? Bu soruların cevaplarını sizler için derledik.

Menisküs Nedir?

Dizlerde C şeklinde bağ dokuları vardır , bu bağ dokularına menisküs denir. Diz eklemi menisküs bağı sayesinde güçlü hale gelir. Oturmayı, ayağa kalkmayı, yürümeyi, koşmayı, merdiven çıkmayı sağlayan dizler için menisküs tampon görevi görür. Menisküs her dizde iç ve dış olmak üzere iki tane vardır. Elastik olmasının yanı sıra sert yapıdadırlar.

Menisküslerde meydana gelen hasar yürüme, koşma, oturma,kalkma gibi günlük yaşantıda kullanılan hareketleri kısıtlar hatta yapamaz hale getirir.

Menisküs yırtığı, dizlerde ani hareket, diz dönmesi, yerden ağır yük kaldırma, hatta diz çökmesi sonucunda bile meydana gelebilir.

Menisküs yırtığı sporcularda, hamilelerde, yaşlılarda görülme ihtimali daha yüksektir.

Menisküs yırtığı oluşmasını sağlıksız beslenme, ani hareket, Ağır darbe gibi etkenler sebep olabilir.

Menisküs Yırtığı

Dizlerde hilal şeklinde iki tane menisküs vardır. Uyluk ve kaval kemiği arasında tampon görevi gören menisküslerin hasar görmesi sonucu dizde, şişlik, ağrı ve sertlik meydana gelir.

Menisküs yırtıkları ayrıca, dizi hareket ettirememe, hareket esnasında ses gelmesi, dizi döndürürken ağrı, dizi uzatmada zorlanmaya sebep olur.

Menisküs Nasıl Yırtılır?

Menisküs yırtılmasında en sık rastlanan sebep, dizin burkulması ve diz dönmesidir. Ayrıca;

Dizlerin zorlanması
Dizleri yanlış bükme
Dizlere fazla yük bindirme
Diz dönmesi
Futbol, basketbol gibi sporlarda karşıdan alınan sert darbe
Spor sırasında vücudun ani hareketleri
Tenis gibi zorlayıcı sporlar yapma
Yaşlılığa bağlı yıpranma
Ayağa kalkarken veya otururken zorlama
İp atlama gibi zorlayıcı hareketler

Menisküs yırtılmasına sebep olabilir.

Tanı Nasıl Konur?

Menisküs yırtılması genelde muayene esnasında belli olur. Bunun yanında röntgen, MR veya artroskopi yöntemlerle kesin teşhis konur.

Artroskopi:

Eklem rahatsızlıklarının kamera yardımıyla kapalı şekilde tedavi edilme yöntemidir. Dize açılan küçük bir kesi açılır ve buradan küçük artroskopi kamerası içeri sokulur. Bu sayede dizin görüntüleri büyütülerek tam teşhis ve tedavi yöntemi belirlenir.

Bu yöntem lokal anestezi altında yapılır.

Menisküs Yırtıklarının Çeşitleri

Menisküs yırtılması, fiziksel özelliklerine göre ve yırtılma olan bölgeye göre çeşitlendirilir, bunlar:

Vertikal; eklem yüzüne dik
Radial-transvers; enine
Longitudinal; uzunlamasına
Horizontal; eklem yüzüne
Oblik (eğik menisküs yırtığı), flep yırtıklar; dik ve paralel yırtıkların kombinasyonu biçimindedir.

Oblik yırtık( eğik menisküs) en sık yaşanan menisküs hasarıdır. Bu tür yırtıklar çoğunlukla genç yaşlarda ağır yaralanma veya travma sonucu ortaya çıkar.

Menisküs Yırtılmasının Belirtileri Nelerdir?

Diz ağrısı:

Ağrı çoğu zaman hemen kendini göstermez. Spor yapanlar bir müddet daha spora devam edebilirle. Fakat diz hareket ettikçe eklem sıvısında artış olur, bunun sonucu ödem ve şişlik ile beraber ağrı oluşur.

Diz hareketi esnasında ses gelmesi
Diz etrafında şişlik ve sertlik
Dizde bir noktada kalma, dizde kitlenme, olduğun yerde sabit kalma
Dizi bükmede zorlanma
Dizi uzatmada zorlanma

Menisküs Tedavisi

Menisküs yırtıklarında tedavi dinlenme ve soğuk uygulamasıyla başlar. Ağrıyı tetikleyen hareketlerden uzak durulmalıdır. Menisküs yırtığının durumuna göre koltuk değneklerinden destek alınabilir. Dizde meydana gelen şişlik ve ağrıyı azaltmada buz uygulaması çok etkilidir. Temiz bir bez veya buz torbasına konulan buzlar, 4-5 saatte bir 15 dakika ağrılı bölgede tutulabilir. Doktorun verdiği ilaçlar düzenli kullanılmalıdır.

Doktor tavsiyesiyle fizyoterapi tedavisi görülebilir. Fizyoterapi, diz ve bacak kaslarının kuvvetini kazanmasında çok etkili bir yöntemdir.

Dize uygun bandaj kullanılabilir, bu sayede şişlik ve ağrı da azalma olacaktır.

Dinlenme sırasında dizin altına, dizi yüksek tutacak yastıklar konulabilir.

Tüm bu tedavilere rağmen iyileşme sağlanmadıysa cerrahi işlem uygulanabilir.

Menisküs Ameliyatı

İlerleyen teknoloji sayesinde menisküs ameliyatı kapalı ameliyat olarak yapılmaktadır.

Artroskopi yöntemi sayesinde, dizin içine 1 santimetrelik, iki küçük delikten girilir, diz ekleminin iç ve dış görüntülenir, muayene ve tedavi yapılır.

Bu cerrahi işlemde neredeyse hiç kanama olmaz, açılmış olan delikler birer dikişle kapatılır.

Menisküs ameliyatı, risk oranı düşük operasyonlar arasında yerini alır. Hasta doktorun tavsiyelerine uyar ise tedavi süreci hızlı biçimde gerçekleşir.

Menisküs Ameliyatı Sonrası

Ameliyat sonrasında hasta aynı gün ayağa kalkabilir ve yürüyebilir. Hasta 1 gün sonra evine dönebilir. Evde 1-2 hafta dinlenmesi gerekir. 1-2 ay içinde spor yapmaya başlayabilir.

Hasta çalıştığı işe göre 2 hafta ile 6 hafta arasında rapor alabilir.

Ofis ortamında çalışıyorsa 1-2 hafta, daha ağır işlerde çalışıyor ise 4-6 arası rapor verilir.

Menisküs Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Menisküs ameliyatı, yırtığın çeşidi ve büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir. Bununla beraber genelde 30 ila 45 dakika arasında ameliyat sürer.

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilecekler

Menisküs ameliyatı sonrası, ameliyat yeri su ile temas etmemelidir.

Araba kullanmak için acele edilmemelidir.

Egzersizler doktor kontrolünde yapılmalıdır.

Ameliyat sonrası doktor gözetiminde dize yük verilmelidir.

Dinlenirken dizin altına, dizi yüksek tutacak yastık ve benzeri eşyalar konmalıdır.

Menisküs Ameliyatı Sonrası Egzersiz

Ameliyat sonrası dizin eski gücünü kazanabilmesi için egzersiz önemli rol oynar. Menisküs ameliyatı sonrası egzersizler, kişinin durumuna göre değişiklik gösterir. Sağlıklı bir egzersiz programı için ortopedi cerrahı veya fizyoterapistin önerileri dışına çıkılmamalıdır.

Ameliyat sonrası egzersizler, kasları güçlendiren, refleksler ve dengeye yönelik olmalı. Ameliyat sonrası ilk aylarda eğilme ve ağırlıklarla yapılan egzersizlerden uzak durulmalıdır.

Egzersizler kişinin yaşına, kilosuna ve diğer özelliklerine göre ayarlanır.