Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak hastalığı, ince bağırsağın tahıllarda bulunan Gluten isimli proteine karşı reaksiyon gösterme durumudur. Çölyak hastalığı, genelde 1 yaşında ek gıdalara geçildiği zaman ilk belirtilerini gösterir ve ömür boyu sürer.
Vücut beslenme ile aldığı gıdayı,ince bağırsakta bileşenlerine ayırır, bağırsak mukozası üzerinden kana karıştırır. Bedenin gerektiği kadar beslenmesi , ince bağırsakta çokça olan, villus çıkıntıları sayesinde sağlanır. Çölyak hastalığı olan kişiler, Glutenli gıdalarla beslendiği zaman bağırsak mukozasında oluşan reaksiyon nedeniyle villus çıkıntıları ve kıvrımları hasar görür ve düzleşir. Bunun sonucunda çölyak hastası olan kişi, ne kadar çok yerse yesin, tam emilim olmadığından dolayı yeterince gıda alması mümkün olmaz, bunu sonucu olarak yetersiz beslenme ortaya çıkar.
Uzmanlar Çölyak hastalığının alerjik veya otoimmün( bağışıklık sisteminin istemeden vücudun normal dokularına saldırması durumu) bir rahatsızlık olup olmadığını tam olarak bilmiyorlar, yapılan araştırmalar Çölyak hastalığının hem alerjik, hemde otoimmün belirtiler gösterdiği sonucuna varmışlardır.
Çölyak Hastalığı Nedenleri
Çölyak hastalığı nedeni tam olarak bilinmiyor, genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor.
Hastalığın oluşmasında genetik faktörler çok etkilidir. 1. derece akrabada Çölyak hastalığı olanlar, hastalığa yakalanma ihtimali daha yüksektir. Kişinin beslenme düzeni hastalığın ilerlemesinde etkilidir.
İçinde Gluten bulunan gıdalar (buğday,çavdar,yulaf, arpa gibi) ve bunlardan yapılan ürünler hastalığın ilerlemesini hızlandırır.
Stres de çölyak hastalığına yakalanma riskini artırıyor.
Çölyak Hastalığının Belirtileri
Çölyak hastalığı çocuklarda ve yetişkinlerde farklı belirtiler gösterir
ÇOCUKLARDA ÇÖLYAK HASTALIĞI
Çocuklarda büyüme ve gelişme bozukluğu
Karın ağrısı
Mide bulantısı
İshal
Huysuzluk
Davranış bozukluğu
Okulda başarısızlık
Kas erimesi
YETİŞKİNLERDE ÇÖLYAK HASTALIĞI
Karın ağrısı
Şişlik
İshal
Demir eksikliği
Kilo kaybı
Gece körlüğü
Kalsiyum eksikliği nedeni ile kemik erimesi, kas güçsüzlüğü
Baş dönmesi
Denge bozukluğu
Eklem sorunları
Ağız içinde aftlar
Çölyak Hastalığını Tedavisi
Çölyak hastalığının tek tedavi yöntemi, glutensiz beslenme programıdır. Bunu sağlamak için içinde gluten bulunan besin maddelerinden uzak durulması gerekir.
Buğday, çavdar, arpa ve bunlarda üretilmiş irmik, bulgur,erişte, makarna, börek,kek gibi ürünlerden de uzak durulmalı.
Çölyak hastalığı tedavi sürecinde sağlıklı bir beslenme programı için doktorunuz sizi yönlendirecektir.
Doktorun verdiği diyet programıyla, yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.