Bel Fıtığı
Toplumda en sık rastlanan hastalıkların başında gelir bel fıtığı. Yaşam kalitesini oldukça düşüren, hareket kabiliyetini kısıtlayan bel fıtığı nedir? Bel fıtıgı teşhisi nasıl konur? Bel fıtığının tedavisi nasıl olur? Tüm bu soruların cevabı yazımızda…
Bel Fıtığı Nedir?
Bel fıtığı her yaşta görülebileceği gibi, 30 ila 45 yaş arası yetişkinlerde daha sık görülür. Omurgada kaymış disk olarak da bilinen bel fıtıgı, omurları etkileyen bir sağlık sorunudur.
Çok sayıda kemikten oluşan insan omurgası, esnekliğini sağlayabilmesi için, kemikler arasında diskler vardır. Daire şeklindeki bu diskler sayesinde omurga hareket eder. Ancak, bazı durumlarda iki omurga arasında bulunan disk yerinden oynayabilir, bunun sonucunda yerinden oynayan disk, etrafındaki sinirleri tahrip eder, zarar verir. Bu tahribin sonucunda o bölgede ağrı oluşur. Bu duruma bel fıtığı denir.
Bel fıtıgı veya disk kayması, sıklıkla omurganın alt tarafında görülür, ancak omurgada bulunan diğer disklerde yerinden kayarak, rahatsızlık verebilir.
Bel Fıtığı Teşhisi Nasıl Konur?
İlk tanıyı, doktor klinik muayene esnasında koyar, doktor gerekli görürse MR çekimi isteyebilir.
Gelişen teknoloji sayesinde sağlık alanında da büyük ilerlemeler sağlandı. Gelişmiş tanı yöntemlerinden biri olan MR(Manyetik Rezonans) ile bel fıtıgı teşhisi çok kolay konur, ayrıca bel fıtığının derecesi de belirlenir.
Bazı durumlarda EMG(Sinir Ölçüm Testi) de gerekli görülebilir.
Bel Fıtığı Nasıl Olur?
Bel fıtığı oluşmasında yaşlanma etkilidir. yaşlanma ile birlikte omurilikte bulunan diskler, içinde bulundurduğu su miktarının bir kısmını kaybeder. Su kaybı olan diskler esnekliğini kaybeder ve küçük bi hareketle dahi zarar görmeye eğilimli olur.
Ağır yük kaldırmada yanlış kas kullanımı da, disklerde hasar oluşturabilir. yerden ağır yük kaldırmak gerektiğinde, bacak ve bacak kaslarını kullanmak gerekiyor, bacak kasları yerine, sırt kaslarını kullanmak disklerin zarar görmesine sebep olabilir.
Çok sık olmasada, düşme, sırta alınan ağır darbe de fıtık oluşmasına sebep olabilir.
Bel Fıtığında Risk Faktörleri
Aşırı kilolu olma- Obezite
Bel fıtığını tetikleyen en büyük etken, aşırı kilodur.Vücudun ağırlığını omurlar taşır,Vücutta bulunan fazla ağırlık, omurganın esnekliğini sağlayan ve ona destek olan disklerde baskı oluşturur. Disklerde oluşan fazladan baskı, disklerde deforme ve şekil bozukluğuna yol açar.
Şekli bozulan disk, etrafına kabarır ve fıtık oluşturur.
Mesleki faktörler
Fiziksel bakımından ağır mesleklerde çalışanlar, ağır kaldırma hareketleri gerektiren mesleklerde, uzun süre oturarak veya ayakta durulması gereken mesleklerde bel fıtıgı olma ihtimali daha yüksektir.
Hareket etmemek
Günlük yaşantıda hareketsiz kalma ,egzersiz yapmama kasları zayıf düşürür, bu durum kasların ve omurganın üzerine fazla yük sağlar. Bu fazla yük disklerde hasara yol açar.
Yanlış hareket
Günlük yaşantıda yapılan yanlış hareketler, yanlış yük kaldırma, yanlış oturma pozisyonu bel fıtığı riskini artırır. En sık yapılan yanlışların başında, ağır nesneleri yanlış yöntemle kaldırma gelir. Yerden ağır nesne kaldırırken, mutlaka dizlerden kuvvet alınmalı, dizler kırılarak bükülmelidir. Günlük işlerde, yukarıya doğru uzanmak gerektiğinde merdiven kullanılmalıdır.
Bel Fıtığı Başlangıcı Nasıl Olur? Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtıgı olan kişilerde:
Tek veya iki bacakta da ağrı
Ayaklarda uyuşma olması
Yürüme de zorlanma
Oturmada zorlanma
Hareketlerin sınırlanması gibi belirtiler gösterir.
Bel fıtıgı tedavi elmeyip, ilerlemesi durumunda:
Çabuk halsiz düşme
Cinsel iktidarsızlık
İdrar kaçırma gibi belirtiler ortaya çıkar.
Bel Fıtığı Tedavisi Nasıl Olur?
Bel fıtığı tedavisi, sorun oluşturan diskin sinirlere yaptığı baskı derecesine göre değişir.
Başlangıç seviyesinde olan bel fıtıgı, istirahat ve kas gevşetici ağrı kesici ilaçlar verilir. Bunların dışında bel fıtıgı olan kişi:
- Kendini zorlayan hareketlerden uzak durmalı.
- Ağır eşyalar kaldırmamalı.
- Kendini zorlayacak hareketler yapmamalı.
- Belini her zaman sıcak tutmalı.
- Mümkün olduğunca yatakda dinlenmeli.
- Mümkün olduğunca stresten uzak durmalıdır.
İlerleyen Bel Fıtığı Durumlarında Ne Yapılır?
Bel fıtıgı başlangıcında uygulanan tedaviler hastanın şikayetini geçirmediyse, uzman gözetiminde fizik tedavisi uygulanır. Fizik tedavisine önerilen seans boyunca gidilmeli, tedavi yarım bırakılmamalı. Fizik tedavisi de fayda vermez ise, nükleoplasti yöntemi doktor tarafından tavsiye edilebilir. Nükleoplasti yöntemi,fıtık oluşan diske, röntgen altında iğne yardımıyla girilerek radyofrekans dalgalarıyla diskin ısıtılmasıyla yapılan bir tedavidir.
Lokal anestezi kullanılarak yapılan yöntem, tek seanstır.
Bel Fıtığı Ameliyatı
Fizik tedavisine rağmen şikayetleri azalmayan, bel fıtıgı şikayetleri ileri derecede olanlara, MR sonucunda diskten parça koptuğu tespit edilirse ameliyat tavsiye edilir.
Bel Fıtığında Sert Yatak Faydalı mıdır?
Bel fıtıgı tedavisinde, istirahatin önemi büyüktür. Üzerine yatıldığında şekli bozulmayan, vücudun şeklini alabilen yataklar kullanılması tavsiye edilir. Bel fıtıgı rahatsızlığı olan kişinin, rahat ettiği uyuma pozisyonu, en iyi pozisyondur. Özellikle sert bir zemin yaratılmaya gerek yoktur.
UYARI!
Bel fıtıgı tedavisi hakkında birçok hurafe bilgi dolaşır. Belirtilerden herhangi biri var ise, muhakkak dalında uzman doktora gidilmeli, doktorun önerdiği tedavi dışına çıkılmamalı.
Yanlış uygulanan yöntemler, ciddi sağlık sorunları oluşturabilir.
